Άρθρα

Τα σχολεία ως κέντρα πολιτισμού, Της Μένης Πουρνή

Τα σχολεία ως κέντρα πολιτισμού

Της Μένης Πουρνή

 

 

Τα τελευταία χρόνια με την γιγάντωση της οικονομικής κρίσης αναζητούμε συνεχώς σημεία, ιδέες και θεσμούς που θα φέρουν πιο κοντά την ελληνική κοινωνία και θα συσφίξουν ξανά τους δεσμούς μεταξύ των ανθρώπων που έχουν αρχίσει να αποξενώνονται επικίνδυνα. Πέρα από τις πατροπαράδοτες αξίες και τρόπους, είναι ανάγκη να εξεταστούν και άλλοι τρόποι που να ανοίξουν ανάλογους δρόμους.

Μια τέτοια ιδέα εφαρμόστηκε τα τελευταία καλοκαίρια σε κάποια σχολεία της Αθήνας με μεγάλη επιτυχία. Τα σχολεία άνοιξαν τις πύλες τους στους ανθρώπους της γειτονιάς και με κεντρικό άξονα αξιόλογες πολιτιστικές δραστηριότητες αποτέλεσε την ευκαιρία για να έρθουν πιο κοντά, να συλλογιστούν πάνω σε σημαντικά θέματα ή να ξεφύγουν από την καθημερινότητα και να αισθανθούν ξανά το σχολείο ως οργανικό μέρος της ζωής τους. Φυσικά, ελλοχεύουν και κίνδυνοι από την χρήση των σχολείων και για κάτι άλλο πέρα από την εκπαιδευτική διαδικασία. Ωστόσο, με μια συνειδητά προσεκτική διαχείριση του χώρου και του εξοπλισμού του σχολείου θα καλλιεργήσει περαιτέρω σεβασμό και εκτίμηση τόσο για το θεσμό όσο και για την υλική υπόσταση των σχολείων.

Σε ένα δεύτερο επίπεδο, τίθεται το ζήτημα του είδους και του περιεχομένου των δραστηριοτήτων αυτών. Οπωσδήποτε δεν θα πρέπει σε καμιά περίπτωση να είναι ποιοτικά υποδεέστερες, ακριβώς επειδή πρόκειται για συνοικιακές ή επαρχιακές εκδηλώσεις. Το ύφος τους θα πρέπει να εναρμονίζεται με το κύρος και τη λειτουργία της εκπαιδευτικής  διαδικασίας που προσήλθαν για να τις παρακολουθήσουν. Δεν θα πρέπει επ’ ουδενί να λαμβάνουν εμπορικό χαρακτήρα ή να δυσφημούν το χώρο και το θεσμό του σχολείου με την χαμηλή και κακή ποιότητα του περιεχομένου τους.

Μία σχετικά εύκολα πραγματοποιήσιμη ιδέα είναι η δημιουργία μιας βιβλιοθήκης πως θα λειτουργεί όχι μόνο ως σχολική αλλά και ως βιβλιοθήκη ολόκληρης της κοινότητας. Θα μπορούσε να οριστεί μια μέρα ως μέρα δανεισμού και θα μπορούσαν να προσέρχονται μαθητές και γονείς για να δανειστούν βιβλία της προτίμησής τους ή και να συζητούν τις εντυπώσεις τους στα πλαίσια μιας λέσχης βιβλίου που θα οργανωθεί με τη βοήθεια δασκάλων ή καθηγητών ή ενός μέλους της κοινότητας που διαθέτει σχετική κατάρτιση.

Υπήρξε ανέκαθεν βαθιά μου πεποίθηση πως το θέατρο δεν είναι απλά μία κοινή διασκέδαση που πηγαίνει κανείς για να περάσει την ώρα του. Το θέατρο, κατά την άποψη και των αρχαίων Ελλήνων, αποκαθαίρει, ψυχαγωγεί και λειτουργεί ως μέσο ψυχικής αποφόρτισης. Δεν είναι τυχαίο που στην αρχαιότητα η πόλη που δεν διέθετε θέατρο θεωρούνταν απολίτιστη. Η οργάνωση, λοιπόν, θεατρικών ομάδων τόσο στα πλαίσια του σχολείου και της κοινότητας είναι μία πολύ εύκολα εφαρμόσιμη και ελκυστική λύση που μπορεί να προσφέρει πολύ περισσότερα από όσα νομίζει κανείς και να αναλάβει τη οργάνωση της κάποιος δάσκαλος με μεράκι ή ένας άνθρωπος που να αγαπά το θέατρο, να διαθέτει κάποια πείρα και να μπορεί να ηγηθεί μιας ομάδας.

Ο κατάλογος των προτάσεων είναι ατελείωτος καθώς θα μπορούσαν να προστεθούν ομιλίες επιστημόνων για κοινωνικά και προβλήματα υγείας, διαλέξεις για τη λογοτεχνία και τις τέχνες, μουσικές και χορευτικές δηλώσεις κτλ.  Ακόμη θα μπορούσαν να δίνονται από κοινού παραστάσεις μαθητών, γονέων και μελών της κοινότητας πάντα σε ένα ορισμένο επίπεδο ποιότητας και ήθους.

Όταν μία κοινότητα λειτουργεί αρμονικά και συνεργάζεται, τα αποτελέσματα δεν μπορεί παρά να είναι διάχυτα σε όλους τους τομείς της. Ο αποκλεισμός, η μεμψιμοιρία και η αδιαφορία δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να παρατείνουν τα προβλήματα και να φτάνουμε σε αδιέξοδα. Οφείλουμε, άρα, με ανοιχτό πνεύμα και ενεργητικότητα να προχωρήσουμε μπροστά καθιστώντας τις κοινότητες και τα σχολεία σε δραστήριες εστίς πολιτισμού, γνώσης και προόδου.

Δυσλεξία. Τα συμπτώματα ανά ηλικία και πότε θα πρέπει να το… ψάξετε λίγο παραπάνω!

Προσχολική ηλικία

Ένα παιδί προσχολικής ηλικίας (3-4 ετών) μπορεί:

-Να αρχίσει να μιλάει αργότερα από ό,τι τα περισσότερα παιδιά.

-Να έχει μεγαλύτερη δυσκολία από ό,τι τα άλλα παιδιά στο να προφέρει λέξεις.

-Να μην εμπλουτίζει το ίδιο γρήγορα με νέες λέξεις το λεξιλόγιό του και να μην είναι σε θέση να θυμηθεί τη σωστή λέξη για κάθε σκοπό.

-Να έχει πρόβλημα να μάθει το αλφάβητο, τους αριθμούς, τις ημέρες της εβδομάδας, τα χρώματα, τα σχήματα, το πώς να συλλαβίσει και το πώς να γράψει το όνομά του.

-Να έχει δυσκολία απαγγελίας μικρών ποιημάτων ή να σκεφτεί λέξεις με ομοιοκαταληξία.

-Να αργήσει να αναπτύξει λεπτές κινητικές δεξιότητες. Για παράδειγμα, το παιδί σας μπορεί να χρειαστεί περισσότερο χρόνο από άτομα της ίδιας ηλικίας για να μάθει πώς να κρατήσει ένα μολύβι σε θέση γραφής, πώς να χρησιμοποιεί τα κουμπιά και το φερμουάρ και πώς να βουρτσίζει τα δόντια του.

Παιδιά από το νηπιαγωγείο έως την ηλικία των 9-10 ετών μπορεί:

-Να έχουν δυσκολία στην ανάγνωση σκέτων λέξεων, όταν δηλαδή αυτές δεν περιβάλλονται από άλλες λέξεις.

-Να καθυστερούν να μάθουν τη σύνδεση μεταξύ γραμμάτων και ήχων.

-Να συγχέουν μικρές λέξεις.

-Να κάνουν διαρκώς λάθη στην ανάγνωση και την ορθογραφία

 

Ηλικία 10-13 ετών

Τα παιδιά σε αυτές τις ηλικίες μπορεί:

-Να μην κάνουν καλή ανάγνωση

-Να αλλάζουν τη σειρά των γραμμάτων σε μία λέξη

-Να αδυνατούν να αναγνωρίσουν και να μάθουν προθέματα, επιθήματα, ρίζες λέξεων και άλλες πτυχές της ανάγνωσης και της ορθογραφίας.

-Να έχουν δυσκολία στην ορθογραφία και να γράφουν την ίδια λέξη με δύο διαφορετικούς τρόπους ακόμα και στην ίδια σελίδα.

-Να αποφεύγουν να κάνουν ανάγνωση φωναχτά.

-Να έχουν δυσκολίες με προβλήματα λέξεων στα μαθηματικά.

-Να δυσκολεύονται στη γραφή ή να έχουν δυσανάγνωστη γραφή, ή να κρατούν πολύ δυνατά την λαβή του μολυβιού/στιλού όταν γράφουν.

-Να αποφεύγουν γενικά τη γραφή

 

Ηλικία από 14 ετών μέχρι και 18-19 ετών

Σε αυτή την ηλικία, τα παιδιά με δυσλεξία μπορεί:

-Να διαβάζουν πολύ αργά και με πολλά λάθη/ανακρίβειες

-Να εξακολουθούν να γράφουν την ίδια λέξη με διαφορετικούς τρόπους σε ένα ενιαίο κομμάτι κειμένου.

-Να αποφεύγουν τα τεστ που απαιτούν ανάγνωση και γραφή

-Να έχουν πρόβλημα να κάνουν περίληψη/σύνοψη κειμένου

-Να μην έχουν καλή δυνατότητα απομνημόνευσης κειμένου

-Να έχουν περιορισμένο λεξιλόγιο και να μην είναι σε θέση να αποθηκεύσουν πολλές πληροφορίες από την ανάγνωση

 

Ενήλικες

Οι ενήλικες με δυσλεξία μπορεί:

-Να αποκρύπτουν τα προβλήματα ανάγνωσης που αντιμετωπίζουν

-Να μην είναι καλοί στον συλλαβισμό λέξεων

-Να αποφεύγουν τη γραφή

-Να έχουν αυξημένες ικανότητες στην προφορική επικοινωνία

-Να βασίζονται περισσότερο στη μνήμη τους και όχι στην ανάγνωση νέων πληροφοριών

-Να είναι καλοί στην επικοινωνία με τους άλλους ανθρώπους και στο να “διαβάζουν” τους ανθρώπους (διαισθητικοί).

-Συχνά να εργάζονται σε μια δουλειά που είναι πολύ πιο κάτω από τις πνευματικές τους ικανότητες.

-Να έχουν δυσκολία με τον προγραμματισμό και την οργάνωση.