Άρθρα

Πώς η αδιάγνωστη κατάθλιψη έκλεψε τη ζωή μου

Είναι παράλογο να μη θες να σηκωθείς απ΄το κρεβάτι, να μην μπορείς να πάρεις τα πόδια
σου. Είναι παράλογο να μη θες να κοιτάξεις μέσα απ΄το τηλεσκόπιο τα αστέρια που κάποτε
τόσο αγάπησες. Πώς γίνεται τώρα να έχεις απομείνει μόνο με την ξέθωρη ενθύμηση ενός
άλλοτε πηγαίου ενθουσιασμού; Θα συνέλθεις άραγε ποτέ; Είναι αναστρέψιμο;

Ονομάζομαι Παναγιώτης Μποζέλος, είμαι 27 ετών και κάνω το διδακτορικό μου στις
Νευροεπιστήμες, στο Ηράκλειο Κρήτης. Τον περασμένο Νοέμβριο επισκέφθηκα έναν ειδικό
ιατρό και διαγνώστηκα με Μείζον Καταθλιπτικό Επεισόδιο. Τα ανησυχητικά σημάδια
επέλεγα για καιρό να τα αγνοώ -μάλλον αρκετά χρόνια- με αποτέλεσμα η κλινική μου
εικόνα κατά το φθινόπωρο να επιδεινωθεί δραματικά.

Από λόξα χαρακτήρα, ίσως κεκαλυμμένη εσωστρέφεια, επέμενα να μη το μοιράζομαι με
φίλους, προσπαθώντας στις παρέες να δίνω πάντα τον καλύτερο μου εαυτό, να μιλάω, να
γελάω, να παραμένω ένας ενδιαφέρων τύπος, αυτός που δε θα απέφευγες ποτέ, γιατί
γνώριζες ότι θα σου φτιάξει την ημέρα. Αλλά για μένα τηρούσα μια άτεγκτη σιγή, ή μάλλον
ορθότερα: μια παραπλανητική στάση εθελοτυφλίας.

-Τι κάνεις; Καλά είσαι;
-Ναι, μια χαρά! Εσύ; (χαμόγελο!)

Μηχανισμός άμυνας η στάση εθελοτυφλίας;
Μήπως όλα είναι στο μυαλό μου;
Αν το συνειδητοποιήσουν οι άλλοι θα γίνει πιο αληθινό;
Τι συμβαίνει;
Εγώ δεν επιζητούσα ποτέ το δράμα.
Οπότε μόνο σιωπή και χαμόγελα.

Σαν από φόβο ότι θα με εγκαταλείψουν, σαν από ενοχή ότι φταίω. Ώσπου κάποια στιγμή
συνειδητοποίησα ότι τη ζωή μου δεν τη ζω πια εγώ, αλλά ένα ανδρείκελο που αυταρχικά
προστάζω να συμπεριφέρεται νορμάλ, με αταλάντευτη απάθεια απέναντι σε όποια
δυσκολία.

Πριν αποφασίσω να αναζητήσω ιατρική αρωγή, τα κλινικά συμπτώματα [τα οποία
παραθέτω στο τέλος του άρθρου] είχαν κλιμακωθεί σε βαθμό που δεν μπορούσα πια να
ελέγξω. Είχα εξαντληθεί και η νόσος είχε προοδεύσει επικίνδυνα. Ευτυχώς, η εξειδίκευση
που ακολουθώ στον κλάδο των Νευροεπιστημών με βοήθησε να αποδεχθώ -έστω και
κάπως αργά- ότι αυτό πράγματι συμβαίνει σε μένα και, πιθανότατα, δεν θα έχει καλή
κατάληξη, αν δε δράσω άμεσα. Αν δεν αναλάβω κάποια πρωτοβουλία, αν δεν πάρω τον
εαυτό μου απ' το χεράκι, σαν ένας αποστασιοποιημένος παρατηρητής, που έρχεται σε
γνωσιακή σύγκρουση με τις πεποιθήσεις/εμμονές του πρωταγωνιστή και επιθυμεί να δώσει
λύση σε ένα αδιέξοδο έργο. Τραγική ειρωνεία δεν ονομάζεται αυτό;

Είναι παράλογο να μη θες να σηκωθείς απ΄το κρεβάτι, να μην μπορείς να πάρεις τα
πόδια σου. Είναι παράλογο να μη θες να κοιτάξεις μέσα απ΄το τηλεσκόπιο τα αστέρια που
κάποτε τόσο αγάπησες. Πώς γίνεται τώρα να έχεις απομείνει μόνο με την ξέθωρη ενθύμηση
ενός άλλοτε πηγαίου ενθουσιασμού; Θα συνέλθεις άραγε ποτέ; Είναι αναστρέψιμο;

Να επισημάνω σε αυτό το σημείο ότι είχα υπόψη μου το βεβαρυμένο κληρονομικό
ιστορικό της οικογένειας μου και γνώριζα καλά ότι αυτό συνιστούσε παράγοντα
επιβάρυνσης. Αναρωτιέμαι, λοιπόν, αν εγώ -ο τρόπον τινά υποψιασμένος- ήμουν
πεισματικά αρνητικός με την αποδοχή του προφανούς, τότε οι άλλοι, που ίσως να μην
έτυχε να έχουν σχετικές προσλαμβάνουσες, πώς το διαχειρίζονται; Πόσο μόνοι νιώθουν;
Πόσο αδύνατο τους είναι να επικοινωνήσουν την αλήθεια τους;

Η κλινική κατάθλιψη είναι μία πραγματική νόσος, με βιολογική υπόσταση. Διαταράσσεται η
ισορροπία των νευροδιαβιβαστών που ελέγχουν τη διάθεση και τη σκέψη, αλλοιώνεται η
συνδεσιμότητα των νευρικών κυκλωμάτων, το μοτίβο της ηλεκτροχημικής δραστηριότητας
του εγκεφάλου, και εν τέλει καταρρέουν τα κίνητρα του ατόμου να πορεύεται δυναμικά και
-γιατί όχι- κάπως "ανάλαφρα" σε αυτό το μάταιο βίο. Η κατάθλιψη σε βυθίζει σταδιακά σε
μια αλγεινή κατατονία, νιώθεις ανίκανος να αποδράσεις. Είσαι πια φύσει αδύναμος να
αντλήσεις χαρά/ικανοποίηση από οτιδήποτε, όλα μοιάζουν με "βουνό", αποσύρεσαι και
παραλύεις καθημερινά μέσα σε μια παράλογη αλυσιτέλεια.

Γιατί είναι παράλογο να μη θες να σηκωθείς απ' το κρεβάτι, να μην μπορείς να πάρεις τα
πόδια σου. Είναι παράλογο να μη θες να κοιτάξεις μέσα απ΄το τηλεσκόπιο τα αστέρια που
κάποτε τόσο αγάπησες. Πώς γίνεται τώρα να έχεις απομείνει μόνο με την ξέθωρη ενθύμηση
ενός άλλοτε πηγαίου ενθουσιασμού; Θα συνέλθεις άραγε ποτέ; Είναι αναστρέψιμο;

Συγχωρήστε μου τις λυρικές παρεκβάσεις, αλλά μόνον έτσι μπορώ να αποδώσω κάπως
γλαφυρά το δικό μου τουλάχιστον υποκειμενικό βίωμα, που ονομάζεται κλινική κατάθλιψη.

Η κατάθλιψη, λοιπόν, είναι μια πραγματική νόσος και χρήζει αντιμετώπισης, ιατρικής
παρακολούθησης, φαρμακευτικής ή/και ψυχοθεραπευτικής αγωγής. Δεν φταις εσύ! Πάψε
να νιώθεις ενοχικά. Είναι φαύλος κύκλος αυτή η μανία αποσύμπλεξης του αιτίου/ αιτιατού.
Ό,τι έγινε, έγινε!

Σημαντικό ρόλο διαδραματίζουν τα γονίδια, το περιβάλλον, τα βιώματα. Και ένα 7-18% του
πληθυσμού είναι στατιστικά βέβαιο ότι θα νοσήσει μετά τα 18 έως τα 40. Γι αυτό,
κοιταχτείτε μεταξύ σας, και πάνω απ' όλα κοιτάξτε τον εαυτό σας. Ο εαυτός σας είναι ό,τι
πολυτιμότερο έχετε, γιατί αυτός θα πρέπει να αντιμετωπίσει ξανά την επόμενη μέρα, αυτός
θα δώσει στήριξη σε όσους άλλους έχουν επίσης δυσκολίες και σας χρειάζονται
πραγματικά.

Για να κλείσω θετικά, ήδη νιώθω καλύτερα, η διάθεση μου βελτιώνεται μέρα με τη μέρα, τα
χρώματα γίνονται πιο έντονα, τα τραγούδια μου μιλούν ξανά, μου λείπουν ακόμη
περισσότερο όσοι αγάπησα και είναι μακριά, ανακτώ κάθε μέρα τον παλιό, χαμένο μου
εαυτό. Ειλικρινά ανυπομονώ να είμαι ξανά σε θέση να απολαύσω το ταξίδι!

~ἅπαξ μόνον βιοῖς~

Υ.Γ.: Γράφω αυτή την ανάρτηση στοχεύοντας να συνεισφέρω στην εξάλειψη του στίγματος
και να παραινέσω όσους προβληματίζονται με κάποια συμπτώματα [δες πιο κάτω], να μη
διστάσουν να αναζητήσουν την ενδεδειγμένη ιατρική βοήθεια. Δεν είναι ντροπή. Είναι
αναγκαιότητα.

Κλινικά Συμπτώματα Μείζονος Κατάθλιψης:

Καταθλιπτική διάθεση στη μεγαλύτερη διάρκεια της ημέρας, σχεδόν κάθε ημέρα, που
αποκαλύπτεται είτε από υποκειμενική αναφορά (π.χ. αισθημάτων ή κενού) ή από
παρατηρήσεις τρίτων.
Σημαντική ελάττωση του ενδιαφέροντος ή της ευχαρίστησης (ανηδονία) για όλες ή
σχεδόν όλες τις δραστηριότητες στη μεγαλύτερη διάρκεια της ημέρας, σχεδόν κάθε ημέρα
(που αποκαλύπτεται είτε από υποκειμενική περιγραφή είτε από παρατηρήσεις τρίτων).
Σημαντική απώλεια βάρους χωρίς περιορισμό της τροφής ή αύξηση βάρους (π.χ.
μεταβολή του βάρους σώματος πάνω από 5% σε ένα μήνα) ή ελάττωση ή αύξηση της
όρεξης σχεδόν κάθε ημέρα.
Αϋπνία (συχνά πρωϊνή – πρώιμη αφύπνιση) ή υπερυπνία σχεδόν κάθε ημέρα.
Ψυχοκινητική διέγερση ή επιβράδυνση, σχεδόν κάθε ημέρα (μπορεί να γίνει αντιληπτό
από τρίτους αλλά δεν αποτελεί μόνο υποκειμενικό αίσθημα νευρικότητας ή νωθρότητας)
Κόπωση ή έλλειψη ενεργητικότητας σχεδόν κάθε ημέρα
Αίσθημα ματαιότητας ή υπερβολής ή αδικαιολόγητης ενοχής σχεδόν κάθε ημέρα
Μείωση της ικανότητας σκέψης ή συγκέντρωσης ή αναποφασιστικότητα σχεδόν κάθε
ημέρα (είτε από υποκειμενική αναφορά είτε ως παρατήρηση από τρίτους).
Επαναλαμβανόμενες σκέψεις θανάτου (όχι μόνο φόβος θανάτου), επαναλαμβανόμενος
αυτοκτονικός ιδεασμός χωρίς συγκεκριμένο σχέδιο ή απόπειρα αυτοκτονίας ή
συγκεκριμένο σχέδιο εκτέλεσης αυτοκτονίας.
Πηγή: www.lifo.gr , www.psychologynow.gr