Νέα μελέτη: Η τσίκνα επιβαρύνει το περιβάλλον όσο και τα καυσαέρια των αυτοκινήτων

Το μαγείρεμα – και ειδικότερα το ψήσιμο κρέατος – συνεισφέρει σε ετήσια βάση περίπου το
10-15% της συνολικής μάζας του οργανικού αερολύματος της Αθήνας, ένα ποσοστό
ανάλογο περίπου με εκείνο της κίνησης των αυτοκινήτων (15%), σύμφωνα με μια μελέτη
Ελλήνων επιστημόνων.

Μάλιστα κάθε χρονιά την Τσικνοπέμπτη η συνεισφορά του ψησίματος στη μάζα του
οργανικού αερολύματος φαίνεται να τριπλασιάζεται τη συγκεκριμένη μέρα, ξεπερνώντας
το 45% και επιβαρύνοντας την ποιότητα της ατμόσφαιρας σε αερολύματα ή αιωρούμενα
σωματίδια.

Η μελέτη των ερευνητών του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης
(ΙΕΠΒΑ) του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών και του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικών
Χημικών Διεργασιών του Πανεπιστημίου Κρήτης, που δημοσιεύθηκε στο διεθνές περιοδικό
«Atmospheric Chemistry and Physics», παρακολουθεί διαχρονικά την ποιότητα της
ατμόσφαιρας των Αθηνών, κατά την τελευταία πενταετία.

Οι Έλληνες ερευνητές μελέτησαν κατά τη διάρκεια τεσσάρων ετών (2014, 2017, 2018 και
2019) τη σύσταση της ατμόσφαιρας την Τσικνοπέμπτη, καθώς επίσης τριών ημερών πριν
και τριών ημερών μετά την Τσικνοπέμπτη. Διαπιστώθηκε ότι η μάζα των οργανικών
υπέρλεπτων σωματιδίων τις ημέρες της Τσικνοπέμπτης εμφανίζει υπερδιπλάσιες έως
υπερτριπλάσιες συγκεντρώσεις σε σχέση με τις περιόδους πριν και μετά. Στις τρεις από τις
τέσσερις χρονιές, τα οργανικά συστατικά ξεπέρασαν τα 25 μικρογραμμάρια ανά κυβικό
μέτρο αέρα, που είναι το όριο της συνολικής ημερήσιας μάζας των ΡΜ2.5 που έχει θέσει ο
Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

Επιπλέον, τις Τσικνοπέμπτες η συνεισφορά του ψησίματος στη συνολική μάζα του
οργανικού αερολύματος φαίνεται να ξεπερνάει το 45%, ποσοστό που είναι περίπου
τριπλάσιο από τη συνεισφορά του μαγειρέματος σε ετήσια βάση. Σύμφωνα με τους
ερευνητές, η Τσικνοπέμπτη αποτελεί τυπικό παράδειγμα επιβάρυνσης της ποιότητας της
ατμόσφαιρας της Αθήνας και γενικότερα των μεγάλων αστικών κέντρων της Ελλάδας.

Οι ερευνητές τονίζουν ότι στόχος τους δεν είναι η «ποινικοποίηση» του ψησίματος ούτε της
πατροπαράδοτης συνήθειας της Τσικνοπέμπτης, αλλά να αναδείξουν την ταχεία αλλαγή της
σύστασης της ατμόσφαιρας που συντελείται κατά τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της
οικονομικής κρίσης, της αποβιομηχανοποίησης του λεκανοπεδίου, της άρσης απαγόρευσης
της πετρελαιοκίνησης και άλλων μέτρων αντιρύπανσης.

Παρόμοια αποτελέσματα και στην Ευρώπη

Παρόμοια πάντως αποτελέσματα, έχουν παρατηρηθεί και σε άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές
πόλεις, όπως το Παρίσι, όπου η συνεισφορά του μαγειρέματος στη συνολική οργανική μάζα
εκτιμάται σε 17% (ενώ τις ώρες του μεσημεριανού αγγίζει το 35% ), επίσης σε 17% στη
Βαρκελώνη, 27% στο Λονδίνο, 19% στο Μάντσεστερ και 10%-15% στη Ζυρίχη.

Τα αερολύματα στον ατμοσφαιρικό αέρα παράγονται από φυσικές πηγές όπως η θάλασσα,
το έδαφος και η βλάστηση, καθώς επίσης από ανθρωπογενείς πηγές όπως οι καύσεις των
ορυκτών καυσίμων και οι πυρκαγιές, παίζοντας σημαντικό ρόλο στο κλίμα και στην
ανθρώπινη υγεία. Εκτιμάται ότι περίπου 3,5 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν πρόωρα
από τα αιωρούμενα σωματίδια, τα οποία αποτελούν σημαντικότερη αιτία θανάτου και από
το κάπνισμα.

Τα οργανικά αερολύματα, σύμφωνα με τους ερευνητές, αποτελούν συχνά το μεγαλύτερο
κομμάτι της μάζας των πολύ μικρών αερολυμάτων, των σωματιδίων με διάμετρο μικρότερη
του ενός εκατομμυριοστού του μέτρου (ΡΜ1). Στις ηπειρωτικές περιοχές τα οργανικά
συστατικά συνεισφέρουν από 40% ως 60% στη συνολική μάζα των σωματιδίων με διάμετρο
μικρότερη των 2,5 εκατομμυριοστών του μέτρου (ΡΜ2.5), ενώ στις δασικές τροπικές
περιοχές το ποσοστό τους μπορεί να φθάσει το 90%.

Χάρη στην ανάπτυξη τεχνολογιών όπως η φασματομετρία μάζας αερολυμάτων, έχει πια
καταστεί εφικτός σε πραγματικό χρόνο ο υπολογισμός της συνεισφοράς των
συγκεκριμένων επιμέρους πηγών των οργανικών αερολυμάτων, όπως είναι η κυκλοφορία
των αυτοκινήτων, η βλάστηση και η ατμοσφαιρική γήρανση των πρωτογενών εκπομπών
(δευτερογενή οργανικά αερολύματα).

Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ

Χειρότερη η οικονομική ανισότητα μεταξύ πλουσίων και φτωχών χωρών λόγω κλιματικής αλλαγής

Η κλιματική αλλαγή λόγω της ανόδου θερμοκρασίας του πλανήτη έχει αυξήσει την
οικονομική ανισότητα από τη δεκαετία του 1960 μέχρι σήμερα, από τη μία κάνοντας
μερικές πλούσιες χώρες ακόμη πλουσιότερες (π.χ. Νορβηγία και Σουηδία) και από την
άλλη, «φρενάροντας» την ανάπτυξη πολλών φτωχότερων χωρών (π.χ. Ινδία και Νιγηρία).

Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας νέας διεθνούς επιστημονικής μελέτης, με επικεφαλής τον
κλιματολόγο, Νόα Ντίφενμποου, της Σχολής Γεωεπιστημών και Περιβάλλοντος του
Πανεπιστημίου Στάνφορντ της Καλιφόρνιας, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό της Εθνικής
Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS).

Η μελέτη εκτιμά ότι κατά τον τελευταίο μισό αιώνα μετά τη δεκαετία του '60 η κλιματική
αλλαγή οδήγησε σε μείωση κατά 17% ως 30% του πλούτου ανά κεφαλή στις φτωχότερες
χώρες, με αποτέλεσμα η «ψαλίδα» του ανά κεφαλή πλούτου ανάμεσα στις φτωχότερες και
στις πλουσιότερες χώρες να έχει διευρυνθεί κατά περίπου 25% περισσότερο από ό,τι θα
είχε συμβεί χωρίς τις επιπτώσεις της ανόδου της θερμοκρασίας.

«Τα ευρήματα μας δείχνουν ότι οι περισσότερες από τις πιο φτωχές χώρες της Γης είναι
σημαντικά φτωχότερες σήμερα από ό,τι θα ήταν χωρίς την παγκόσμια υπερθέρμανση.
Ταυτόχρονα, η πλειονότητα των πλουσίων χωρών είναι πλουσιότερες από ό,τι θα είχαν
υπάρξει χωρίς την κλιματική αλλαγή», δήλωσε ο Ντίφενμποου.

Παρόλο που, σύμφωνα με τους ερευνητές, η οικονομική ανισότητα μεταξύ των χωρών έχει
μειωθεί κατά τις τελευταίες δεκαετίες, η μείωση θα ήταν ακόμη μεγαλύτερη χωρίς την
κλιματική αλλαγή. Η μελέτη δείχνει ότι ο ρυθμός ανάπτυξης (αύξησης του ΑΕΠ) στη
διάρκεια των ετών με θερμοκρασίες μεγαλύτερες του μέσου όρου έχει επιταχυνθεί στις πιο
κρύες χώρες (που συμβαίνει να είναι συνήθως και οι πιο πλούσιες), αλλά έχει επιβραδυνθεί
στις πιο θερμές (που είναι και οι φτωχότερες).

«Τα ιστορικά δεδομένα δείχνουν ότι οι γεωργικές καλλιέργειες είναι πιο αποδοτικές, οι
άνθρωποι πιο υγιείς και οι εργαζόμενοι πιο παραγωγικοί, όταν οι θερμοκρασίες δεν είναι
ούτε πολύ υψηλές ούτε πολύ χαμηλές. Αυτό σημαίνει ότι στις ψυχρές χώρες μια λίγο

υψηλότερη θερμοκρασία μπορεί να βοηθήσει, ενώ το αντίθετο ισχύει για τα μέρη που είναι
ήδη πολύ ζεστά», ανέφερε ο επίκουρος καθηγητής του Στάνφορντ, Μάρσαλ Μπερκ.

«Ιδίως οι τροπικές χώρες τείνουν να έχουν θερμοκρασίες κατά πολύ πάνω από τις ιδανικές
για οικονομική ανάπτυξη. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι αυτό τις έχει βλάψει. Από την
άλλη, μερικές από τις μεγαλύτερες οικονομίες βρίσκονται κοντά στην τέλεια θερμοκρασία
για οικονομική ανάπτυξη. Όμως μια μεγάλη άνοδος της θερμοκρασίας θα τις απομακρύνει
ολοένα περισσότερο από την άριστη θερμοκρασία», πρόσθεσε.

Μολονότι οι επιπτώσεις της θερμοκρασίας φαίνονται μικρές σε ετήσια βάση, μπορούν να
επιφέρουν δραματικές οικονομικές σωρευτικές απώλειες ή κέρδη σε βάθος δεκαετιών.
«Όπως με ένα αποταμιευτικό λογαριασμό, οι μικρές διαφορές στο επιτόκιο θα γεννήσουν
μεγάλες διαφορές στο υπόλοιπο του λογαριασμού σε 30 ή 50 χρόνια», επεσήμανε ο
Ντίφενμποου.

Η μελέτη εκτιμά ότι οι πέντε οικονομίες που έχουν τις μεγαλύτερες απώλειες μετά το 1961
λόγω της κλιματικής αλλαγής (με βάση τη μέση μεταβολή του ΑΕΠ ανά κεφαλή) είναι το
Σουδάν (-36%), η Ινδία (-31%), η Νιγηρία (-29%), η Ινδονησία (-27%) και η Βραζιλία (-25%).
Οι πέντε χώρες που έχουν ωφεληθεί περισσότερο από την άνοδο της θερμοκρασίας
εκτιμάται ότι είναι η Νορβηγία (+34%), ο Καναδάς (+32%), η Σουηδία (+25%), η Βρετανία
(+9,5%) και η Γαλλία (+4,8%).

Το ερώτημα που γεννά η νέα έρευνα – και ζητά απάντηση – είναι κατά πόσο η κλιματική
αλλαγή χειροτερεύει την οικονομική ανισότητα και ανοίγει την «ψαλίδα» του πλούτου όχι
μόνο μεταξύ των χωρών, αλλά και στο εσωτερικό της κάθε χώρας.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Οι παγετώνες στην Ευρώπη και σε άλλες ηπείρους θα εξαφανιστούν μέχρι το 2100

Οι παγετώνες της Γης έχουν χάσει πάνω από 9.600 δισεκατομμύρια τόνους πάγου μετά το
1961, αυξάνοντας τη στάθμη της θάλασσας κατά σχεδόν τρία εκατοστά

Οι παγετώνες της Γροιλανδίας, της Ανταρκτικής και άλλων περιοχών του πλανήτη, που
λιώνουν σταδιακά λόγω της ανόδου της θερμοκρασίας, συμβάλλουν κατά 25% έως 30% στη
συνολική άνοδο της στάθμης των θαλασσών, σύμφωνα με μια νέα έρευνα Ευρωπαίων
επιστημόνων.

Η νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature» και ανέλυσε στοιχεία για πάνω
από 19.000 παγετώνες διεθνώς, εκτιμά ότι περισσότεροι από 9.600 δισεκατομμύρια τόνοι
πάγου χάθηκαν από τους παγετώνες της Γης μεταξύ 1961-2016, ανεβάζοντας συνολικά
κατά 27 χιλιοστά (σχεδόν τρία εκατοστά) τα επίπεδα των θαλασσών.

Οι παγετώνες σήμερα καλύπτουν μια έκταση της Γης περίπου 706.000 τετραγωνικών
χιλιομέτρων και έχουν ένα συνολικό όγκο πάγου 170.000 κυβικών χιλιομέτρων.

Η ετήσια απώλεια των πάγων τους σήμερα εκτιμάται σε περίπου 335 δισεκατομμύρια
τόνους, ένας όγκος πάγου που αντιστοιχεί σε άνοδο των υδάτων κατά σχεδόν ένα χιλιοστό
το χρόνο (συνολικά η στάθμη των θαλασσών ανεβαίνει κατά περίπου τρία χιλιοστά
ετησίως, σύμφωνα με τη NASA).

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον ειδικό στους παγετώνες, Μίκαελ Ζεμπ του Πανεπιστημίου
της Ζυρίχης, εκτιμούν ότι η μεγαλύτερη απώλεια πάγων διαχρονικά έχει συμβεί σε
παγετώνες της Αλάσκας και ακολουθούν εκείνοι της Παταγονίας στη Νότια Αμερική, καθώς
και στις αρκτικές περιοχές.

Σημαντικές απώλειες είχαν επίσης οι παγετώνες των Ευρωπαϊκών Άλπεων, του Καυκάσου
και της Νέας Ζηλανδίας, όμως χάρη στη σχετικά περιορισμένη έκταση τους έπαιξαν μικρό
μόνο ρόλο στην άνοδο της στάθμης των υδάτων.

«Κάθε χρόνο παγκοσμίως χάνουμε περίπου τριπλάσιο όγκο πάγου από αυτόν που
βρίσκεται σε όλες τις Ευρωπαϊκές Αλπεις», δήλωσε ο Ζεμπ, ο οποίος εκτίμησε ότι μερικοί
παγετώνες στην Ευρώπη και σε άλλες ηπείρους θα έχουν εξαφανιστεί τελείως έως το 2100.

Μια άλλη έρευνα φέτος τον Ιανουάριο, στο περιοδικό για θέματα κλιματικής αλλαγής
«Nature Climate Change», κατέληξε στη διαπίστωση ότι οι παγετώνες του πλανήτη είναι
στην εποχή μας οι μικρότεροι σε έκταση σε όλη την ανθρώπινη ιστορία.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ασυντήρητα καναντέρ καθηλωμένα στην Ελευσίνα – Οι φλόγες καταπίνουν το σπάνιο δάσος της Στροφυλιάς

Μετά από τόσες καταστροφές δεν διδάχτηκαν τίποτε. Την κρίσιμη στιγμή που η φωτιά
γιγαντωνόταν στο σπάνιο δάσος της Στροφυλιάς και έπρεπε να δράσουν εναέρια
πυροσβεστικά μέσα, καναντέρ από την Ελευσίνα γύρισε πίσω επειδή ήταν ασυντήρητο
λόγω μη (επίσημης) έναρξης της αντιπυρικής περιόδου!
Ασυντήρητα καναντέρ καθηλωμένα στην Ελευσίνα – Οι φλόγες καταπίνουν το σπάνιο δάσος
της Στροφυλιάς | tanea.gr
TANEA Team 2 Απριλίου 2019 | 21:23

Σε εξέλιξη βρίσκεται η μεγάλη φωτιά, που εκδηλώθηκε νωρίτερα σε δασική έκταση στην
περιοχή της Στροφυλιάς, στην δυτική Αχαΐα και επί τόπου επιχειρούν ισχυρές
πυροσβεστικές δυνάμεις που συνεχώς ενισχύονται.

Για την κατάσβεση, επιστρατεύτηκαν και εναέρια μέσα, ένα super puma και 2 καναντέρ τα
οποία όμως σταμάτησαν να επιχειρούν μόλις έπεσε το σκοτάδι. Αισιοδοξία πάντως
επικρατεί -τουλάχιστον προς το παρόν- στην Πυροσβεστική ότι η φωτιά θα τεθεί υπό
έλεγχο κατά τη διάρκεια της νύχτας με σύμμαχο τον καιρό, καθώς οι άνεμοι είναι ασθενείς
4-5 μποφόρ. Ωστόσο το έργο κατάσβεσης δυσχεραίνει το γεγονός ότι το δάσος αποτελείται
κυρίως από πεύκα.

Σύμφωνα με την ενημέρωση από την Πυροσβεστική στην περιοχή μετά τις 20:00 βρίσκονται
, 70 πυροσβέστες με 32 οχήματα, 21 άτομα πεζοπόρου τμήματος, 2 βυτιοφόρα και τρία
σκαπτικά μηχανήματα του δήμου Ανδραβίδας Κυλλήνης και της ΠΕ Ηλείας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι νωρίτερα καναντέρ που είχε κληθεί να φθάσει από την Ελευσίνα
στην Ηλεία για να βοηθήσει στην κατάσβεση αναγκάστηκε να γυρίσει πίσω λόγω
ανετοιμότητας του να συμμετέχει στην επιχείρηση, καθώς ακόμη δεν έχει ξεκινήσει η
αντιπυρική περίοδος και δεν έχει ολοκληρωθεί η συντήρηση όλων των αεροσκαφών. Έτσι
δόθηκε εντολή να μεταβούν δύο αεροσκάφη από τη Θεσσαλονίκη.
«Σπάνιο οικοσύστημα»

Νωρίτερα, ο Περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας Απόστολος Κατσιφάρας, βρέθηκε στο
Συντονιστικό Κέντρο της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας, όπου και ενημερώθηκε για τις πρώτες
ενέργειες μετά την εκδήλωση της πυρκαγιάς, αλλά και για την κινητοποίηση των δυνάμεων.

Όπως δήλωσε στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων «είναι μία από τις
μεγαλύτερες φωτιές και το πύρινο μέτωπο καίει ένα σπάνιο οικοσύστημα, μέσα σε
προστατευόμενη περιοχή.»

Παράλληλα, τόνισε ότι «έχω ζητήσει να επιχειρήσουν εναέρια μέσα, διότι χωρίς την
συνδρομή τους δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί η φωτιά, με δεδομένο ότι είναι δύσκολες οι
καιρικές συνθήκες.»

Σύμφωνα με το ilialive.gr, η φωτιά μαίνεται ανεξέλεγκτη στο δάσος του Κουνουπελίου και
κινείται προς την περιοχή Φάλαρι.

Εικόνες οικολογικής καταστροφής στο προστατευόμενο δάσος καταγράφει η κάμερα του
ilialive.gr kai patrisnews.com.
Πηγή: www.tanea.gr

Τέσσερα δισ. άνθρωποι στον πλανήτη λένε το «νερό νεράκι»

Πολλά εκατομμύρια άνθρωποι δεν διαθέτουν πρόσβαση σε καθαρό νερό, πρόβλημα το
οποίο έχει οξυνθεί εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής και της πληθυσμιακής έκρηξης.

Περίπου τέσσερα δισεκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο ζουν σε περιοχές όπου
παρατηρείται έλλειψη σε καθαρό νερό και δύο δισεκατομμύρια δεν έχουν πρόσβαση σε
καθαρό νερό κοντά στις περιοχές όπου κατοικούν, αναφέρει η τελευταία έκθεση της μη
κερδοσκοπικής οργάνωσης Wateraid. Η έκθεση, η οποία τιτλοφορείται «Κάτω από την
επιφάνεια: Η κατάσταση του παγκόσμιου ύδατος 2019», πρόκειται να δοθεί στη
δημοσιότητα στις 22 Μαρτίου, για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Ύδατος.

Όπως δείχνουν τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί, η παγκόσμια κρίση για το νερό
διαρκώς επιδεινώνεται, ενώ σήμερα χρησιμοποιούμε την εξαπλάσια ποσότητα ύδατος
συγκριτικά με αυτή που χρησιμοποιούσαμε πριν από έναν αιώνα, γεγονός που οφείλεται
στην κατακόρυφη αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, αλλά και στις αλλαγές που
σημειώνονται στην καθημερινή διατροφή, όπως, εξάλλου, και στις καταναλωτικές μας
συνήθειες. Ενδεικτικά, η Ινδία βιώνει τη μεγαλύτερη κρίση ύδατος της ιστορίας της με ένα
δισεκατομμύριο άτομα να ζουν υπό συνθήκες λειψυδρίας για τουλάχιστον κάποιους μήνες
του χρόνου. Την ίδια στιγμή, 600 εκατομμύρια άτομα ζουν σε περιοχές όπου οι πιέσεις που
ασκούνται στους υδάτινους πόρους είναι από υψηλές μέχρι ακραίες και η πρόσβαση σε
αυτό είναι πολύ δύσκολη.

Όπως σημειώνεται στην έκθεση, η εξαγωγή τροφίμων, όπως εξάλλου και ενδυμάτων,
παρότι αποτελούν σημαντικές πηγές εισοδήματος, επιδεινώνουν το πρόβλημα ιδιαίτερα,
καθιστώντας ιδιαιτέρως δυσχερή την πρόσβαση σε καθαρό νερό των πιο φτωχών και
περιθωριοποιημένων κοινοτήτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι η βιομηχανική και γεωργική
χρήση ύδατος δεν μπορεί να γίνεται εις βάρος των ανθρώπων που έχουν ανάγκη
πρόσβασης σε καθαρό νερό, προκειμένου να καλύψουν τις καθημερινές ανάγκες τους. Τα
δύο τρίτα του παγκόσμιου πληθυσμού επιβιώνουν σε περιοχές όπου υπάρχει έλλειψη
ύδατος επί τουλάχιστον κάποιους μήνες κάθε χρόνο και όπου η ζήτηση για καθαρό νερό
ξεπερνά την προμήθειά του.

Ο αριθμός των ανθρώπων που θα έχουν ανάγκη για καθαρό νερό πρόκειται να αυξηθεί στα
πέντε δισεκατομμύρια μέχρι το 2050. Ένας στους εννέα ανθρώπους σήμερα, σε όλο τον
κόσμο, δεν διαθέτει πηγή καθαρού ύδατος κοντά στο σπίτι του. Και, βέβαια, η κατάσταση
δεν είναι δυσχερής μόνο σε τροπικούς και απομακρυσμένους από εμάς τόπους. Εντός των
επομένων 25 ετών η Βρετανία δεν θα διαθέτει υδάτινους πόρους ικανούς να καλύψουν τη
ζήτηση, προειδοποίησε ο επικεφαλής της υπηρεσίας Περιβάλλοντος. Όπως ανέφερε ο σερ
Τζέιμς Μπέβαν, στη διάσκεψη Waterwise που πραγματοποιείται στο Λονδίνο, ο

συνδυασμός της κλιματικής αλλαγής με την κατακόρυφη αύξηση του πληθυσμού σημαίνει
ότι η χώρα αντιμετωπίζει «υπαρξιακή απειλή» και τόνισε ότι η αλόγιστη δαπάνη των
υδάτινων πόρων πρέπει να γίνει εξίσου καταδικαστέα κοινωνικά όπως είναι το να φυσάς
καπνό στο πρόσωπο ενός μωρού. «Οφείλουμε να μάθουμε να χρησιμοποιούμε λιγότερο
νερό και να το χρησιμοποιούμε πιο αποτελεσματικά», δήλωσε τονίζοντας ότι η Αγγλία σε
20 έως 25 χρόνια θα προσεγγίσει τις «σιαγόνες του θανάτου», το σημείο όπου –εφόσον δεν
δραστηριοποιηθούμε ώστε να αλλάξουμε τους τρόπους μας– δεν θα διαθέτουμε αρκετό
νερό για να καλύψουμε τις ανάγκες μας.
Πηγή: www.kathimerini.gr

Μια σαπουνόπερα στους αιθέρες

Μέσω μιας κάμερας στο Earth Conservation Corps Eagle Cam, οι θεατές ανακάλυψαν τα
πάθη ανάμεσα σε ένα ζευγάρι φαλακρών αετών που είναι μαζί 14 ολόκληρα χρόνια και
έχουν μεγαλώσει τα παιδιά τους στην φωλιά τους στην Ακαδημία Αστυνομικών στην
Ουάσιγκτον.

Οι λάτρεις των Λευκοκέφαλων θαλασσαετών (Haliaeetus leucocephalus) του Εθνικού
πτηνού των ΗΠΑ από την παρατήρηση μέσω τις κάμερας ανακάλυψαν ότι το ζευγάρι Liberty
και Justice δεν διαφέρουν και πολύ από τα ζευγάρια των ανθρώπων και παρά την σταθερή
μεταξύ τους σχέση και νέοι εραστές στην ζωή τους ήρθαν και πάθη υπήρξαν και
εγκυμοσύνες και ένα λαίμαργο και νηστικό ρακούν απείλησε τα παιδιά τους. Μια
σαπουνόπερα με τα όλα της δηλαδή.
Πηγή: www.kathimerini.gr

Γιγάντια ηλιακή καταιγίδα είχε πλήξει τη Γη το 660 π.Χ.

Μια πανίσχυρη ηλιακή καταιγίδα -περίπου δέκα φορές ισχυρότερη από οποιαδήποτε έχει
καταγραφεί στη σύγχρονη εποχή- εκτιμάται ότι είχε πλήξει τη Γη πριν από περίπου 2.600
χρόνια, σύμφωνα μια νέα επιστημονική έρευνα, που βρήκε τις σχετικές ενδείξεις θαμμένες
στους πάγους της Γροιλανδίας
Μια πανίσχυρη ηλιακή καταιγίδα -περίπου δέκα φορές ισχυρότερη από οποιαδήποτε έχει
καταγραφεί στη σύγχρονη εποχή- εκτιμάται ότι είχε πλήξει τη Γη πριν από περίπου 2.600
χρόνια, σύμφωνα μια νέα επιστημονική έρευνα, που βρήκε τις σχετικές ενδείξεις θαμμένες
στους πάγους της Γροιλανδίας.

Οι επιστήμονες επισήμαναν ότι τέτοιες ηλιακές εκρήξεις είχαν συμβεί κατά καιρούς και
έχουν αφήσει το αποτύπωμά τους στον πλανήτη μας.

Μπορεί οι άνθρωποι του 660 π.Χ. να μην είχαν πολλά να φοβηθούν, αλλά την επόμενη
φορά που θα συμβεί ένα τέτοιο συμβάν πιθανώς θα έχει καταστροφικές επιπτώσεις για τον
τεχνολογικό πολιτισμό της ανθρωπότητας, που είναι τόσο εξαρτημένος από τον ηλεκτρισμό
και τα δίκτυα.

Ο Ήλιος βομβαρδίζει τη Γη με σωματίδια (πρωτόνια) υψηλής ενέργειας, τα οποία κατά
περιοδικά διαστήματα πέφτουν πάνω στην προστατευτική μαγνητόσφαιρα της Γης και
προκαλούν -εκτός από το θεαματικό πολικό σέλας- γεωμαγνητικές καταιγίδες, που μπορεί
να φέρουν προβλήματα στα δίκτυα ηλεκτρισμού και τηλεπικοινωνιών.

Ένα τέτοιο εκτεταμένο ηλεκτρικό μπλακ-άουτ είχε συμβεί σε όλη την καναδική επαρχία του
Κεμπέκ το 1989 και ένα δεκαπλάσιας ισχύος τέτοιο περιστατικό είχε λάβει χώρα το 1859
(γνωστό ως «συμβάν Κάρινγκτον», που θεωρούνταν μέχρι σήμερα η πιο ισχυρή γνωστή
γεωμαγνητική καταιγίδα που έπληξε ποτέ τη Γη).

Τώρα, όμως, ερευνητές, με επικεφαλής τον περιβαλλοντικό φυσικό Ράιμουντ Μούσελερ
του σουηδικού Πανεπιστημίου της Λουντ, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο
περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), ανακοίνωσαν ότι βρήκαν
ενδείξεις -παγιδευμένα ραδιενεργά άτομα- μέσα στους πάγους της Γροιλανδίας που
παραπέμπουν σε μια κατά πολύ πιο ισχυρή γεωμαγνητική καταιγίδα, η οποία είχε χτυπήσει
τη Γη περίπου το 660 π.Χ.

Προηγούμενες έρευνες έχουν βρει ενδείξεις για άλλες δύο πιο πρόσφατες ισχυρές ηλιακές
καταιγίδες, μία περίπου το 993-994 μ.Χ. και άλλη μία το 774-775 μ.Χ.

Η τελευταία, καθώς και η παλαιότερη του 660 π.Χ., εκτιμάται ότι είχαν περίπου δεκαπλάσια
ισχύ σε σχέση με την ισχυρότερη της σύγχρονης εποχής, που είχε συμβεί το 1956, ενώ δεν
είναι σαφές πώς συγκρίνονται με την καταιγίδα του «Κάρινγκτον» του 1859.

«Αυτά τα τεράστια φαινόμενα αποτελούν ένα επαναλαμβανόμενο χαρακτηριστικό του
Ήλιου. Τώρα πια γνωρίζουμε τρία τέτοια ισχυρά συμβάντα τα τελευταία 3.000 χρόνια.
Μπορεί να υπάρχουν και άλλα που δεν έχουμε ανακαλύψει ακόμη» ανέφερε ο Μούσελερ.

«Είναι ανάγκη να ψάξουμε συστηματικά γι’ αυτά τα επεισόδια στα περιβαλλοντικά αρχεία,
ώστε να διαμορφώσουμε μια καλή ιδέα για τη στατιστική, δηλαδή για τους κινδύνους
τέτοιων συμβάντων. Αν μια τέτοια ηλιακή καταιγίδα είχε συμβεί σήμερα, μπορεί να είχε
σοβαρές επιπτώσεις για την κοινωνία μας με την υψηλή τεχνολογία της» πρόσθεσε.

Πηγή πληροφοριών: ΑΠΕ – ΜΠΕ, www.tanea.gr

Τα ξενικά είδη – εισβολείς είναι η κύρια αιτία της πρόσφατης εξαφάνισης πολλών ζώων και φυτών…

Τα ξένα είδη που εισβάλλουν σε άλλα οικοσυστήματα, αποτελούν τους βασικούς
«ενόχους» για τις πρόσφατες εξαφανίσεις πολλών φυτών και ζώων, σύμφωνα με μια νέα
βρετανική επιστημονική έρευνα. Οι «εισβολείς» έχουν χειρότερη επίπτωση ακόμη και από
το κυνήγι και την αλιεία.

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι από το 1500 μέχρι σήμερα τα ξενικά είδη ευθύνονται
αποκλειστικά για την εξαφάνιση 126 ειδών, του 13% των συνολικά 953 επιβεβαιωμένων
εξαφανισμένων ειδών παγκοσμίως.

Οι ερευνητές του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου του Λονδίνου (UCL), με επικεφαλής τον
καθηγητή Τιμ Μπλάκμπερν, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό για θέματα
οικολογίας και περιβάλλοντος «Frontiers in Ecology and Environment», εκτιμούν επίσης ότι
άλλες 300 εξαφανίσεις ειδών οφείλονται εν μέρει στα ξενικά είδη.

Συνολικά, για τα 261 από τα 782 είδη εξαφανισμένων ζώων (ποσοστό 33,4%, δηλαδή το ένα
στα τρία) και για τα 39 από τα 153 εξαφανισμένα είδη φυτών (ποσοστό 25,5%, δηλαδή το
ένα στα τέσσερα) τα ξενικά είδη έχουν βάλει το «δαχτυλάκι» τους και συνιστούν μια από τις
αιτίες της εξαφάνισης – συχνά την κύρια ή τη μοναδική αιτία. Αντίθετα τα γηγενή είδη
εκτιμάται ότι σχετίζονται μόνο με το 2,7% των εξαφανίσεων ζώων και με το 4,6% των
εξαφανίσεων φυτών.

Σύμφωνα με τον «κόκκινο κατάλογο» της Διεθνούς Ένωσης για την Προστασία του
Περιβάλλοντος (IUCN), εκτός από τα ξενικά και δευτερευόντως τα γηγενή είδη, για την
εξαφάνιση των ζώων και φυτών ευθύνονται διάφοροι παράγοντες, όπως το κυνήγι από
τους ανθρώπους και η επέκταση των γεωργικών καλλιεργειών που καταστρέφουν τα
φυσικά οικοσυστήματα και τα ενδιαιτήματα των ζώων.

Ανάμεσα στους ξενικούς εισβολείς ξεχωρίζουν θηλαστικά όπως οι αρουραίοι, οι γάτες και
οι αλεπούδες που όταν π.χ. για πρώτη φορά εισβάλλουν σε ένα νησί, ξεπαστρεύουν πολλά
άλλα ζώα. Το ίδιο συμβαίνει με φυτά που εισάγουν σκοπίμως οι άνθρωποι σε ένα μέρος

για λόγους καλλιέργειας ή καλλωπισμού κήπων, καθώς και με τροπικά ψάρια που
εισβάλλουν σε πιο κρύα νερά.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, www.kathimerini.gr

Συστηματική παρακολούθηση του ενεργού ηφαιστείου των Μεθάνων από το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών

Για πρώτη φορά το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΓΙ/ΕΑΑ)
θα παρακολουθήσει συστηματικά το ενεργό ηφαίστειο των Μεθάνων, που βρίσκεται στον
Σαρωνικό κόλπο, σε απόσταση μόνο 50 χιλιομέτρων από την Αθήνα. Ήδη εγκαταστάθηκαν
οι πρώτοι τρεις μη μόνιμοι σεισμολογικοί σταθμοί που άρχισαν να λειτουργούν εδώ και μία
εβδομάδα περίπου, ενώ θα εγκατασταθούν άλλοι τρεις μόνιμοι σταθμοί.

Η πιο πρόσφατη εκρηκτική δραστηριότητα του ηφαιστείου συνέβη τον 3ο αιώνα π.Χ. και
αναφέρεται από τους αρχαίους ιστορικούς Στράβωνα, Παυσανία και Οβίδιο. Στην ευρύτερη
περιοχή των Μεθάνων η πιο πρόσφατη έκρηξη συνέβη πριν περίπου 300 χρόνια, στον
υποθαλάσσιο χώρο ενάμισι χιλιόμετρο βόρεια της χερσονήσου, στην οποία έχουν
εντοπισθεί ίχνη τουλάχιστον 30 παλαιών ηφαιστείων, των οποίων η δραστηριότητα
ξεκίνησε πριν από ενάμισι εκατομμύριο χρόνια.

Η σύγχρονη υδροθερμική δραστηριότητα στη λουτρόπολη των Μεθάνων σχετίζεται με την
ηφαιστειακή γεωθερμία. Αν και πιο πρόσφατα το ηφαίστειο δεν έχει δώσει ανησυχητικά
σημάδια, η κοντινή απόστασή του από την Αθήνα δεν παύει να αποτελεί πηγή ανησυχίας.

Όπως δήλωσε στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Δρ Χρήστος
Ευαγγελίδης, εντεταλμένος ερευνητής του ΓΙ/ΕΑΑ, υπεύθυνος του Σεισμολογικού Δικτύου
του ΕΑΑ, ο οποίος είχε και την πρωτοβουλία για τους νέους σταθμούς στα Μέθανα, «το
ηφαίστειο των Μεθάνων μπορεί να μην είναι τόσο επικίνδυνο όσο της Σαντορίνης ή της
Νισύρου, δεν παύει όμως να είναι ενεργό και να βρίσκεται απέναντι από την Αθήνα. Έως
τώρα κανείς δεν το παρακολουθούσε».

Σύμφωνα με τον ίδιο, «η έγκαιρη εκτίμηση της όποιας επερχόμενης ηφαιστειακής
δραστηριότητας και των επιπτώσεων της είναι κρίσιμοι παράγοντες τόσο για την ασφάλεια
του τοπικού πληθυσμού, όσο και για την προστασία του τουρισμού, του περιβάλλοντος και
των θαλάσσιων και εναέριων μεταφορών στην ευρύτερη περιοχή του Αργοσαρωνικού και
της πρωτεύουσας».

Όπως επισημαίνει, αντίθετα με τους σεισμούς που είναι ξαφνικοί, τα ηφαίστεια συνήθως
προειδοποιούν, γι' αυτό παρακολουθούνται από μια ποικιλία οργάνων, ώστε να γίνει η όσο

το δυνατόν πιο έγκαιρη αναγνώριση κάποιων μεταβολών στον ηφαιστειακό κώνο πριν από
μια έκρηξη.

Η μέχρι πρότινος σχετική υποδομή παρακολούθησης που ήταν εγκατεστημένη στο
ηφαίστειο των Μεθάνων, κρίθηκε αμελητέα, γι' αυτό σχεδιάζεται πλέον ένα δίκτυο έξι
σεισμολογικών σταθμών και ένα γεωδαιτικό δίκτυο στο πλαίσιο του -χρηματοδοτούμενου
από το ΕΣΠΑ- έργου ΓΕΩΡΙΣΚ του ΕΑΑ, που ξεκίνησε τον Οκτώβριο 2017 και θα ολοκληρωθεί
στο τέλος του 2020. Στόχος είναι να εφαρμοστούν στο ηφαίστειο των Μεθάνων πιλοτικές
καινοτόμες σεισμικές και γεωδαιτικές μέθοδοι για την εκτίμηση του επερχόμενου
ηφαιστειακού κινδύνου.

Σε πρώτη φάση, σε στενή συνεργασία με τον δήμο Τροιζηνίας-Μεθάνων, ο οποίος
ανταποκρίθηκε πολύ θετικά στην πρωτοβουλία του Αστεροσκοπείου, εγκαταστάθηκε ένα
μη μόνιμο σεισμολογικό δίκτυο πυκνής διάταξης με τρεις σταθμούς στους Αγίους
Θεοδώρους, στο Μακρύλογγο και στο Μεγαλοχώρι Μεθάνων, οι οποίοι θα λειτουργήσουν
για δύο έως τρία χρόνια. Οι σταθμοί αυτοί, που θα είναι διαθέσιμοι και για μελλοντική
επανεγκατάσταση σε μια ενδεχόμενη ηφαιστειακή ή σεισμική έξαρση, χρησιμοποιούνται
ήδη για την καθημερινή σεισμική ανάλυση του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του ΕΑΑ.

Παράλληλα, άρχισαν τα κατασκευαστικά έργα για να εγκατασταθούν άλλοι τρεις μόνιμοι
σταθμοί στην Καμένη Χώρα (όπου υπάρχει κρατήρας βάθους περίπου 50 μέτρων και
διαμέτρου 100 μέτρων), στην πόλη των Μεθάνων (κοντά στο δημοτικό γήπεδο) και ένας
τρίτος στο 'Ανω Φανάρι Αργολίδας ή στο νησί Αγκίστρι. Στόχος των επιστημόνων είναι να
καλύψουν και το γειτονικό υποθαλάσσιο ηφαίστειο «Παυσανίας». Οι σταθμοί, που θα
διαθέτουν αισθητήρες ευρέος φάσματος, αναμένεται να αρχίσουν να λειτουργούν φέτος το
καλοκαίρι.

Εκτός του σεισμολογικού δικτύου, θα αναπτυχθεί στην περιοχή ένα γεωδαιτικό δίκτυο από
τρεις κεραίες GPS, που θα καταγράφει και τις παραμικρές αργές μετακινήσεις στην
επιφάνεια του εδάφους, ακόμη και της τάξης του ενός χιλιοστού ετησίως, οι οποίες μπορεί
να οφείλονται σε υπόγεια δράση του ηφαιστείου. Υπάρχουν ήδη δύο κεραίες GPS, μία του
Πανεπιστημίου Αθηνών και μία του ΕΜΠ (που προς το παρόν δεν λειτουργεί), ενώ θα
προστεθεί και μία τρίτη από το ΕΑΑ.

Ο κ. Ευαγγελίδης δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι «ούτε το πιο επικίνδυνο ηφαίστειο της Νισύρου
καλύπτεται σωστά. Υπάρχουν σε αυτό δύο σεισμολογικοί σταθμοί, από τους οποίους
δουλεύει μόνο ο ένας, ενώ κανονικά θα έπρεπε να υπάρχουν πέντε. Δυστυχώς υπάρχει
πρόβλημα χρηματοδότησης τους».

Κάτι ανάλογο είπε συμβαίνει και σε άλλα ελληνικά ηφαίστεια, με εξαίρεση τη Σαντορίνη.
Στη Μήλο υπάρχει ήδη ένας σταθμός του ΕΑΑ, ενώ θα εγκατασταθεί ένας ακόμη, αλλά στο
Σουσάκι δεν υπάρχει κανένας, ενώ θα έπρεπε να υπάρχει τουλάχιστον ένας σεισμολογικός
σταθμός παρακολούθησης.

Συνολικά, σύμφωνα με τον κ. Ευαγγελίδη, πανελλαδικά υπάρχουν περίπου 150
σεισμολογικοί σταθμοί, από τους οποίους όμως μόνο περίπου 100 λειτουργούν αυτή τη
στιγμή. Από αυτούς, οι μισοί (75) ανήκουν στο ΓΙ/ΕΕΑ (περίπου οι 65 λειτουργούν σήμερα).
Πηγή: www.kathimerini.gr

Τι μυστικά κρύβει το dna του λευκού καρχαρία

Οι επιστήμονες για πρώτη φορά αποκωδικοποίησαν πλήρως το γονιδίωμα και «διάβασαν» το DNA του μεγάλου λευκού καρχαρία (που έχει το επιστημονικό όνομα Carcharodon carcharias).

Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα, προκειμένου να κατανοηθεί η βιολογία του εμβληματικού θηρευτή των θαλασσών και διάσημου φόβου και τρόμου των ανθρώπων (ας όψονται τα διάσημα «Σαγόνια του καρχαρία» του Στίβεν Σπίλμπεργκ από το 1975…). Μάλιστα η μελέτη του DNA μπορεί να βοηθήσει τους επιστήμονες στη μάχη κατά του καρκίνου, καθώς και στην ανακάλυψη νέων τρόπων για την ταχύτερη αποκατάσταση των τραυμάτων.

Σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ η αλληλούχιση του γονιδιώματος αποκάλυψε το τεράστιο μέγεθος του, το οποίο είναι περίπου μιάμιση φορά μεγαλύτερο από το ανθρώπινο γονιδίωμα. Διαθέτει επίσης μια πληθώρα γενετικών μεταλλάξεων, οι οποίες πιθανώς εξηγούν την μεγάλη εξελικτική επιτυχία και την μακροζωία του μεγάλου λευκού καρχαρία.

Οι επιστήμονες από τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και την Πορτογαλία, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ (PNAS), ανακοίνωσαν ότι ορισμένες μεταλλάξεις στο DNA του καρχαρία του επιτρέπουν να κάνει εκπληκτικά γρήγορη αποκατάσταση των τραυμάτων του χάρη στην άμεση πήξη του αίματος του, καθώς επίσης να προστατεύεται από τον καρκίνο χάρη στην ταχεία αποκατάσταση των βλαβών στο DNA του.

Αντίθετα με ό,τι θα περίμενε κανείς, τα πολύ μεγαλόσωμα ζώα δεν παθαίνουν καρκίνο συχνότερα από τους ανθρώπους (παρόλο που υφίστανται περισσότερες μεταλλάξεις), επειδή έχουν αναπτύξει στην πορεία της εξέλιξης ανώτερες αμυντικές και αντικαρκινικές ικανότητες, κάτι που διαπιστώνεται ιδιαίτερα στον μεγάλο λευκό καρχαρία.

Οι καρχαρίες υπάρχουν στη Γη εδώ και πάνω από 400 εκατομμύρια χρόνια, περισσότερα από σχεδόν κάθε άλλο σπονδυλωτό ζώο (ο σύγχρονος άνθρωπος εμφανίσθηκε πριν περίπου 300.000 χρόνια). Ο σημερινός λευκός καρχαρίας, που έχει πίσω του ως είδος μια εξελικτική ιστορία τουλάχιστον 16 εκατομμυρίων ετών, μπορεί να φθάσει σε μήκος τα έξι μέτρα και σε βάρος του 3,2 τόνους, ενώ βουτάει σε βάθος έως 1.200 μέτρων για να βρει τη λεία του.

Πηγή: www.tovima.gr