Κάθε μικρός και μεγάλος αναγνώστης που σέβεται τον εαυτό του έχει πάντα ταξιδέψει σε
ένα μακρινό, εξωτικό τόπο μέσα από ένα αγαπημένο του βιβλίο. Και αν αυτό έχει συμβεί
μέσα από ένα βιβλίο του Ιούλιου Βερν, ε τότε έχει πληρώσει στο ακέραιο το κλασικό
πρότυπο. Ο μεγάλος ταξιδευτής Ιούλιος Βερν, λάτρης και ο ίδιος των μεγάλων ταξιδιών και
των άγνωστων τόπων, χρησιμοποίησε συχνά την μαγική του πένα για να μας ταξιδέψει ως
εκεί χωρίς να φείδεται καθόλου τον κόπο.
Όπως θα περίμενε κανείς διαβάζοντας τα βιβλία του συγγραφέα, θα πίστευε πως ο ίδιος
έχει ταξιδέψει ως τις μακρινές και παράξενες αυτές χώρες, έχει γνωρίσει από κοντά τους
ανθρώπους και τα παράξενα τοπία και έχει γίνει μάρτυρας ασυνήθιστων εθίμων και
πρωτόγνωρων εμπειριών. Ωστόσο η αλήθεια απέχει αρκετά από την εντύπωση αυτή. Ο
συγγραφέας διέθετε ένα σκάφος με το οποίο ταξίδευε κατά μήκος των ακτών της Ευρώπης
αλλά πουθενά μακρύτερα. Οι θεαματικές περιγραφές των βιβλίων του είναι αποτέλεσμα
ατέλειωτων ωρών ακαταπόνητης μελέτης του Βερν σε βιβλιοθήκες όπου μελετούσε από
γεωγραφία, ιστορία και λαογραφία έως φυσικές επιστήμες ενσωματώνοντας τα στοιχεία
αυτά οργανικά στο έργο του.
Είναι αναρίθμητα τα βιβλία του Ιούλιου Βερν που αναφέρονται σε ταξίδια των ηρώων του
ανά τον κόσμο και εντυπωσιάζουν τον αναγνώστη με τις ιστορικές, γεωγραφικές και
λαογραφικές πληροφορίες τους. Το κλασικότερο και δημοφιλέστερο όλων παραμένει
φυσικά «Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες». Ο εκκεντρικός ήρωας πολυεκατομμυριούχος
Φιλέας Φογκ με τον υπηρέτη του, Πασπαρτού, ταξιδεύει ανά τον κόσμο και ως άλλος
Οδυσσέας «πολλῶν δ᾿ ἀνθρώπων ἴδεν ἄστεα καὶ νόον ἔγνω» για χάρη ενός στοιχήματος.
Πέρα από τη συνολική γοητευτική ατμόσφαιρα του βιβλίου, αξέχαστα παραμένουν οι
περιγραφές των τοπίων της Ινδίας, η διάσωση της Πριγκίπισσας από την τέλεση του
βάρβαρου εθίμου και οι μάχες με τους Ινδιάνους της Αμερικής. Ας πάρουμε μία γεύση:
«Είναι σ’ όλους γνωστό ότι το μεγάλο τρίγωνο της γης με τη βάση του στο βορρά και την
κορυφή του στο νότο που λέγεται Ινδία, έχει έκταση 1.400.000 τετραγωνικά μίλια στα
οποία είναι άνισα κατασπαρμένος ένας πληθυσμός από 180 εκατομμύρια ψυχές. Το
βρετανικό στέμμα εξουσιάζει δεσποτικά το μεγαλύτερο μέρος της απέραντης αυτής χώρας
με τον γενικό κυβερνήτη εγκατεστημένο στην Καλκούτα, κυβερνήτες στο Μαδράς, τη
Βομβάη και τη Βεγγάλη κι έναν υποκυβερνήτη στην Άκρα».
Μία περιπετειώδη περιήγηση στην αχανή ρωσική ενδοχώρα περιλαμβάνει και ο εξίσου
δημοφιλής «Μιχαήλ Στρογκόφ». Ο καταγόμενος από τη Σιβηρία και πιστός αξιωματικός
του Τσάρου, Μιχαήλ Στρογκόφ, για να φέρει σε πέρας μία δύσκολη αποστολή: να
ειδοποιήσει τον αδερφό του Τσάρου που βρίσκεται στην Σιβηρία για την προδοτική δράση
του πρώην αξιωματικού του τσαρικού στρατού, Ιβάν Ογκάρεφ. Ο Μιχαήλ διασχίζει σχεδόν
ολόκληρη τη Σιβηρία για να φτάσει στο Ιρκούτσκ που βρίσκεται ο αδερφός του Τσάρου και
ο Βερν δεν χάνει την ευκαιρία να μας πληροφορήσει για κάθε λεπτομέρεια που θεωρεί
αξιόλογη είτε αυτή αφορά φυτό, ζώο, ποταμό, λαό ή πόλη. Να μερικές γρήγορες πληροφορίες για τα Ουράλια:

«Τα Ουράλια εκτείνονται σ’ απόσταση 3.200 χιλιομέτρων
μεταξύ Ευρώπης και Ασίας. Η λέξη Ουράλια είναι ταρτάρικη και σημαίνει «Ζώνη». Αρχίζουν
από τη Βόρεια Παγωμένη Θάλασσα και καταλήγουν στις όχθες της Κασπίας».
Στις «Περιπέτειες τριών Ρώσων και τριών Άγγλων» έχουμε την ευκαιρία να περιηγηθούμε,
με την βοήθεια του συγγραφέα, στο εσωτερικό της αφρικανικής ηπείρου. Τρεις Ρώσοι και
τρεις Άγγλοι επιστήμονες αναχωρούν για την Νότια Αφρική με σκοπό να μετρήσουν τον
24ο μεσημβρινό της Γης. Οι αποστολές είναι εξ ορισμού ανταγωνιστικές και αντιμετωπίζουν
η μία την άλλη με καχυποψία και εχθρότητα αφού η καθεμία εργάζεται για τη δόξα του
μονάρχη της. Όταν ξεσπά ο Κριμαϊκός Πόλεμος η ένταση μεταξύ τους αυξάνεται αλλά με τη
λήξη του κυριαρχεί πνεύμα συνεργασίας για χάρη της επιστήμης. Και εδώ ξεχωρίζουν οι
περιγραφές του φυτικού και ζωικού βασιλείου, οι γνώσεις του Βερν για τη μεθοδολογία
των γεωγράφων και η ζωντανή απεικόνιση των αυτοχθόνων φυλών. Ιδού, όμως, πως
δούλευαν οι γεωγράφοι: «…από τις 14 του Απρίλη, με πρώτους και καλύτερους τον Ζορν
και τον Έμερυ, δούλευαν μέρα και νύχτα και, τελικά, κατάφεραν να υπολογίσουν με
εξαιρετική ακρίβεια το πλάτος του νότιου σημείου του τόξου. Ήταν είκοσι εφτά μοίρες.
Μετρώντας, στη συνέχεια, και το γεωγραφικό μήκος του σημείου, σημείωσαν τη θέση
τούτου του νότιου σημείου πάνω σ’ έναν περίφημο χάρτη της νότιας Αφρικής μεγάλης
κλίμακας. Τούτος ο χάρτης σημείωνε με κάθε λεπτομέρεια όλες τις γεωφυσικές
ανακαλύψεις σπουδαίων ερευνητών της νότιας Αφρικής, όπως του Λίβινγκστον, του
Άντερσον, του Μπούρχελ και άλλων. Στον ίδιο αυτό χάρτη θα διαλέγανε και τον
μεσημβρινό, του οποίου θα μετρούσαν ένα τόξο. Φυσικά, όσο μεγαλύτερο τόξο μετρούσαν,
τόσα περισσότερα λάθη κινδύνευαν να κάνουν».
Χρειάζεται, λοιπόν, να πάρουμε πλοία, τρένα και αεροπλάνα για να δούμε τον κόσμο;
Μάλλον όχι!
Ευχαριστούμε, καπετάνιε Βερν!