Μέσω τεχνητής νοημοσύνης… Αλγόριθμος ολοκληρώνει την «Ημιτελή Συμφωνία» του Φραντς Σούμπερτ

Έπρεπε να περάσουν πολλοί αιώνες, έως ότου κάποιος νοιασθεί για το έργο του, σχεδιάζοντας έναν αλγόριθμο, προκειμένου να ολοκληρωθεί μέσω της τεχνητής νοημοσύνης την «Ημιτελή Συμφωνία» του Φραντς Σούμπερτ

Η ζωή του Φραντς Σούμπερτ υπήρξε ένα άλυτο αίνιγμα. Μολονότι πέθανε νεαρός, μόλις σε ηλικία 31 ετών, αντίθετα από τους συγκαιρινούς του Ρομαντικούς, δεν ξόδευε τον καιρό του σε έκλυτες διασκεδάσεις, ή ηρωικά ανδραγαθήματα, αλλά περιοριζόταν στα μοναχικά καφενεία και την πλήρη αφοσίωση στη δημιουργία. «Το κράτος θα πρέπει να με νοιασθεί», συνήθιζε να τονίζει, προκειμένου να υποδηλώσει την εργατικότητά του.

Έπρεπε όμως να περάσουν πολλοί αιώνες, έως ότου κάποιος νοιασθεί για το έργο του, όπως η εταιρεία κινητής τηλεφωνίας Huawei, η οποία ανέλαβε να σχεδιάσει έναν αλγόριθμο, προκειμένου να ολοκληρώσει μέσω της τεχνητής νοημοσύνης τη Συμφωνία αρ. 8 σε Σι ελάσσονα του Σούμπερτ, που έχει μείνει στην ιστορία ως «Ημιτελής Συμφωνία».

Πολλά έχουν γραφεί για τους λόγους που ανάγκασαν τον Σούμπερτ να αφήσει ημιτελή την όγδοη από τις εννέα συμφωνίες που πρόλαβε να γράψει στη λιγόζωη ύπαρξή του. Πολλοί θεωρούν πως το έργο, παραγγελία της Μουσικής Εταιρείας του Γκρατς ολοκληρώθηκε και απλώς κάποιος φίλος του συνθέτη έχασε την παρτιτούρα με το τελευταίο μέρος της. Το γεγονός όμως παραμένει πως η Συμφωνία παραμένει ημιτελής κι έχει μετατραπεί στην περισσότερο εκτελεσμένη και μυστηριώδη δημιουργία του Σούμπερτ.

Παρά τις διαφορετικές αντιδράσεις που έχει ξεσηκώσει η ανακοίνωση της ολοκλήρωσης του έργου μέσω ενός αλγορίθμου, η Huawei παρουσίασε χθες Δευτέρα, σε μία ιδιωτική εκδήλωση στο Κάντογκαν Χολ του Λονδίνου, τη δική της εκδοχή για το πιθανολογούμενο τελευταίο μέρος της, σε εκτέλεση της ορχήστρας EnglishSession, υπό τη διεύθυνση του ΤζούλιανΓκάλαντ.

Σε σημείωμά της, η κινεζική εταιρεία υπογραμμίζει πως η εκδοχή αυτή δημιουργήθηκε με τη χρήση ενός μοντέλου τεχνητής νοημοσύνης που χρησιμοποιεί την ίδια νευρωνική τεχνολογία που εφαρμόζει στα κινητά της. Από το ηχόχρωμα, τον τόνο και την κίνηση της πρώτης και δεύτερης αποθηκευμένης κίνησης, το μοντέλο δημιουργεί μία μελωδία για την τρίτη και τέταρτη προβλεπόμενη κίνηση. Μετά την περαίωσή της εκδοχής, η Huawei συνεργάσθηκε με τον συνθέτη Λούκας Καντόρ για να αποτυπώσει σε μουσική παρτιτούρα τη μελωδία που σύμφωνα με την υπόθεση εργασίας της θα ήθελε να αποτυπώσει ο Σούμπερτ.

Ο Ισπανός συνθέτης Χοσέ Μαρία Σάντσεθ-Βερδού δήλωσε σχετικά στην εφημερίδα ElPais πως «από τα χρόνια του ’60 έχουν ξεκινήσει τέτοιου είδους εργασίες. Ήδη στις ΗΠΑ, από την εποχή των πρώτων υπολογιστών. Η προσπάθεια της αντικατάστασης του μυαλού και της δημιουργίας ενός συνθέτη με τη χρήση αλγοριθμικών ακολουθιών που επινοεί μία μηχανή είναι μία παλιά ιστορία».

Κατά τον ίδιον, «όλα εντάσσονται στο πλαίσιο της διαφήμισης, στην παρουσίαση τεχνολογικών ειδήσεων χρησιμοποιώντας τρανταχτά ονόματα και έργα της ευρωπαϊκής κουλτούρας, εν προκειμένω του Σούμπερτ». Όπως προσθέτει ο ίδιος, πάμπολλες είναι και οι προσπάθειες που έχουν καταβάλει οι κινεζικές τεχνολογικές εταιρείες. «Υπάρχουν και πολλές εκδοχές από συνθέτες κατά την τελευταία 20ετία. Προσωπικά, εγώ δεν βλέπω κανένα κίνητρο κι ενδιαφέρον γι’ αυτές τις προτάσεις», τονίζει ο Σάντσεθ-Βερδού.

Για τον Ισπανό συνθέτη, το μυαλό κι η φαντασία του ανθρώπου παίζουν με πολλά περισσότερα στοιχεία, απ’ όσα μπορεί να αναπτύξει ένα πληροφοριακό πρόγραμμα: «σε στατιστικούς όρους, αλγορίθμους και πιθανότητες, είναι δυνατόν να δημιουργηθούν συνθέσεις και μάλιστα με ορθό τρόπο. Όμως, τα αισθητικά, κοινωνικά, προσωπικά και άλλα στοιχεία, όπως η αυθεντικότητα, το αναπάντεχο, η τόλμη, το ατελές, το ψυχολογικό και το ψυχιατρικό ακόμη, η ίδια η έννοια του λάθους ως εργαλείο…όλες αυτές οι πτυχές είναι σύμφυτες με το μυαλό του δημιουργού, όχι με τη μηχανή».

Αλλά και για τον ΦαμπιάνΠανισέλο, συνθέτη και υπεύθυνου της ομάδος Plural Ensemble, το πείραμα τούτο δεν του φαίνεται πετυχημένο: «όχι από ηθικής πλευράς, αλλά γιατί μόνον ο δημιουργός είναι ικανός για ένα ποιοτικό άλμα σε οποιαδήποτε στιγμή. Αυτό είναι κάτι απρόβλεπτο για κάθε τύπο τεχνητής νοημοσύνης. Η αντίληψη του συνθέτη κυριαρχεί πάνω σε βασικά δεδομένα και μεταδεδομένα απέναντι στις αναγκαιότητες της δουλειάς του.Όλα τα υπόλοιπα είναι θέμα φόρμας και εμφάνισης».

Για τη διευθύντρια ορχήστρας Λουθία Μαρίν αυτό το εγχείρημα «αποτελεί μία καλή σύνδεση της τεχνολογίας με την τέχνη. Είναι ένα ενδιαφέρον πείραμα. Το ότι μία τεχνολογική εταιρεία επινοεί κι εκτελεί μία ακροβατική άσκηση με τέτοια χαρακτηριστικά, μου φαίνεται ένα ηρωικό και διανοητικό τόλμημα που μας υποδεικνύει προς τα πού οδεύουμε. Όμως να μη λησμονούμε πως του λείπει το βασικό στοιχείο: η ψυχή. Η μουσική στη βαθύτερη ουσία της, φιλοδοξεί να μας μεταρσιώσει προς την κατεύθυνση όλων εκείνων των απειροστών ιδεών του άπιαστου, που όπως έλεγε κι ο Μικρός Πρίγκιπας, είναι αθέατες στα μάτια μας».

Για την ίδια «κάθε είδους τέχνης πηγάζει από την καρδιά και στοχεύει την καρδιά. Τεχνητό σημαίνει πως δεν έχει συλληφθεί από το ανθρώπινο όν και δεν ανήκει στη φύση, και για τον λόγο τούτο στερείται ζωής».

Για τον, επίσης, διευθυντή ορχήστρας της Φιλαρμονικής του Λουξεμβούργου Γουστάβο Χιμένο, το εγχείρημα της Huawei μοιάζει αδιάφορο και ανώφελο: «για ποιον λόγο; Η Συμφωνία μου ηχεί υπέροχη έτσι ακριβώς όπως είναι, όπως και η 9η Συμφωνία του Μπρούκνερ που επίσης έμεινε ημιτελής για άλλους λόγους. Ο Σούμπερτ έζησε αρκετά για να την έχει τελειώσει, όμως δεν το έπραξε. Ποιοι είμαστε εμείς για να ολοκληρώσουμε ένα έργο ενός από τους πιο ευαίσθητους, εκλεπτυσμένους και πρωτότυπους συνθέτες στην Ιστορία;», αναρωτιέται ο ίδιος.

 

Πηγή: www.tanea.gr

 

Η ιστορία του Παρθενώνα….                

Ο ναός που οι Αθηναίοι αφιέρωσαν στην προστάτιδα της πόλης τους, Αθηνά Παρθένο, είναι το λαμπρότερο δημιούργημα της αθηναϊκής δημοκρατίας στην περίοδο της μεγάλης ακμής της και το αρτιότερο ως προς τη σύνθεση και την εκτέλεση από τα οικοδομήματα του Ιερού Βράχου. Κτίσθηκε κατά τα έτη 447-438 π.Χ., στο πλαίσιο του ευρύτερου οικοδομικού προγράμματος που συντελέσθηκε στην Ακρόπολη με πρωτοβουλία του Περικλή, και πάνω στη θέση παλαιότερων ναών αφιερωμένων στην Αθηνά. Ο Περίκλειος Παρθενών (Παρθενών ΙΙΙ) διαδέχθηκε έναν προηγούμενο ναό, το μαρμάρινο Προπαρθενώνα (Παρθενών ΙΙ), που άρχισε να κτίζεται μετά τη νίκη στο Μαραθώνα, περίπου το 490 π.Χ., αλλά δεν ολοκληρώθηκε ποτέ γιατί καταστράφηκε το 480 π.Χ. από τους Πέρσες. Αυτός με τη σειρά του είχε οικοδομηθεί στη θέση παλαιοτέρου ναού, του πρωταρχικού Παρθενώνα (Παρθενών Ι), που κτίσθηκε γύρω στο 570 π.Χ. Σήμερα ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει το μαρμάρινο Παρθενώνα των χρόνων του Περικλή, σχεδιασμένο από τον Ικτίνο με συνεργάτη τον Καλλικράτη. Την ευθύνη του γλυπτού διακόσμου και του χρυσελεφάντινου αγάλματος της Αθηνάς, που βρισκόταν στο εσωτερικό του, καθώς και όλου του οικοδομικού προγράμματος του ναού, είχε ο διάσημος γλύπτης Φειδίας.

Πρόκειται για περίπτερο διπλό δωρικό ναό, που παρουσιάζει πολλά πρωτότυπα και μοναδικά στοιχεία στον αρχιτεκτονικό του σχεδιασμό. Έχει κυρίως ναό, ένα οπίσθιο διαμέρισμα στα δυτικά, πρόσταση στη δυτική και στην ανατολική πλευρά, και πτερό με 8 κίονες στη στενή πλευρά και 17 στη μακριά. Η διάμετρός τους ήταν ίδια με αυτή των κιόνων του Παρθενώνα ΙΙ, ώστε να αξιοποιηθούν τα μάρμαρα που είχαν ετοιμασθεί για εκείνους. Για την κατασκευή του ναού χρειάσθηκε να διαπλατυνθεί η στενή πλευρά του, αλλά χωρίς να απαιτηθούν μεγαλύτεροι κίονες. Το εσωτερικό του εκφράζει μία πρωτοποριακή αντίληψη, που συνδυάζει παλαιότερα και νέα στοιχεία: στο σηκό, όπου έμπαινε κανείς από τα ανατολικά, υπήρχε δίτονη δωρική κιονοστοιχία σε σχήμα Π και στο βάθος του ήταν τοποθετημένο το χρυσελεφάντινο άγαλμα της Αθηνάς Παρθένου, που παριστανόταν πάνοπλη, φέρνοντας με το δεξί της χέρι τη Νίκη στους Αθηναίους. Στο δυτικό διαμέρισμα, όπου φυλασσόταν ο θησαυρός της πόλης, τοποθετήθηκαν τέσσερις ιωνικοί κίονες. Η στέγη του ναού ήταν δίρριχτη, καλυμμένη με μαρμάρινα κεραμίδια. Στις άκρες των μακρών πλευρών της υπήρχαν μαρμάρινα ακροκέραμα σε σχήμα ανθεμίου και στις τέσσερις γωνίες μαρμάρινες ψευδοϋδρορρόες σε σχήμα λεοντοκεφαλών. Στις γωνίες των αετωμάτων είχαν τοποθετηθεί αγάλματα ως ακρωτήρια και στην κορυφή τους περίτεχνα μαρμάρινα ανθέμια μεγάλου μεγέθους. Τα αετώματα του ναού κοσμούνται με γλυπτές συνθέσεις εμπνευσμένες από τη ζωή της θεάς Αθηνάς. Στο ανατολικό εικονίζεται η γέννηση της θεάς από το κεφάλι του πατέρα της Δία με την παρουσία όλων των θεών του Ολύμπου και στο δυτικό η διαμάχη της Αθηνάς και του Ποσειδώνα για την κηδεμονία της πόλης των Αθηνών, με την παρουσία θεών, μυθικών βασιλέων και ηρώων της Αττικής. Οι 92 μετόπες, που εναλλάσσονται με τα τρίγλυφα, είναι τοποθετημένες πάνω από το επιστύλιο της εξωτερικής κιονοστοιχίας του ναού και κάτω από το γείσο. Είναι διακοσμημένες με ανάγλυφες παραστάσεις, τα παλαιότερα από τα αρχιτεκτονικά γλυπτά του Παρθενώνα. Τα θέματα που απεικονίζουν προέρχονται από την ελληνική μυθολογία και αναπαριστούν μυθικές μάχες: στην ανατολική πλευρά παριστάνεται η Γιγαντομαχία, στη βόρεια ο Τρωικός πόλεμος, στη δυτική η Αμαζονομαχία και στη νότια η Κενταυρομαχία. Η ζωφόρος, ένα ακόμη ιωνικό στοιχείο που συνδυάζεται με το δωρικό ρυθμό, περιέτρεχε το επάνω μέρος του σηκού και των προστάσεων του ναού και το θέμα της διακόσμησής της ήταν η μεγαλοπρεπής πομπή των Παναθηναίων, της σημαντικότερης γιορτής των Αθηναίων προς τιμήν της θεάς Αθηνάς.

Ο Παρθενώνας διατήρησε αυτή τη μορφή μέχρι τον 5ο αι. μ.Χ., οπότε μετατράπηκε σε ναό αφιερωμένο αρχικά στην Αγία Σοφία και αργότερα στην Παναγία, ενώ στα χρόνια της Τουρκοκρατίας έγινε τζαμί. Το 1687, κατά την πολιορκία της Ακρόπολης από τον Μοροζίνι, ο Παρθενώνας ανατινάχθηκε από μία βόμβα των Ενετών και μεγάλο μέρος του κατέρρευσε, ενώ σοβαρές ζημιές υπέστη και στις αρχές του 19ου αιώνα, με τη διαρπαγή και λεηλασία του γλυπτού διάκοσμου του από το λόρδο Έλγιν, που είχε ως αποτέλεσμα μεγάλο μέρος των γλυπτών να βρίσκεται σήμερα στο Βρετανικό Μουσείο. Οι πρώτες προσπάθειες για τη συντήρηση και αναστήλωση του Παρθενώνα σημειώθηκαν ήδη από το 1896-1900 και το 1922-1933 πραγματοποιήθηκε το δεύτερο πρόγραμμα αναστήλωσής του. Σήμερα βρίσκονται σε εξέλιξη έργα συντήρησης και αποκατάστασης του μνημείου, στο πλαίσιο του ευρύτερου αναστηλωτικού προγράμματος που πραγματοποιείται στην Ακρόπολη από το 1975 από την Υπηρεσία Αναστήλωσης Μνημείων Ακροπόλεως σε συνεργασία με την Α΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, υπό την επίβλεψη της Επιτροπής Συντήρησης Μνημείων Ακροπόλεως.

Συντάκτης

Ιωάννα Βενιέρη, αρχαιολόγος

Πηγή: www.culture.gr

Έντα Γκάμπλερ….

Η «Έντα Γκάμπλερ» γίνεται όπερα στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ

Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής, ΚΠΙΣΝ

Η «Έντα Γκαμπλερ» γίνεται όπερα στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ

Το αριστουργηματικό έργο του Ίψεν «εντάσσεται» για πρώτη φορά στο λυρικό ρεπερτόριο, σε συμπαραγωγή με την ομάδα “The Medium Project”

Προσθήκη στην ατζέντα μου

 

25 Ιανουαρίου – 03 Φεβρουαρίου 2019

Η νέα χρονιά στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής ξεκινά με μια μεγάλη πρόκληση: Η ΈνταΓκάμπλερ, το αριστουργηματικό έργο του κορυφαίου Νορβηγού συγγραφέα ΧένρικΊψεν, «εντάσσεται» για πρώτη φορά στο λυρικό ρεπερτόριο, σε συμπαραγωγή με την ομάδα TheMedium Project, μια δραστήρια ομάδα με συνεπή παρουσία στον χώρο του μουσικού θεάτρου.

Η νέα όπερα δωματίου ΈνταΓκάμπλερ του διακεκριμένου συνθέτη και πιανίστα Γιώργου Δούση σε λιμπρέτο βασισμένο στο ομώνυμο έργο του ΧένρικΊψεν, το οποίο υπογράφει η ΈριΚύργια, θα παρουσιαστεί στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος από τις 25 Ιανουαρίου και για έξι μόνο παραστάσεις έως και τις 3 Φεβρουαρίου 2019. Τη μουσική διεύθυνση έχει αναλάβει ο Ανδρέας Τσελίκας, ενώ τη σκηνοθεσία υπογράφει η ΡάιαΤσακηρίδη.

Η Έντα Γκάμπλερ, «ο  Άμλετ των γυναικείων ρόλων», είναι ένα από τα πιο γνωστά και πολυπαιγμένα έργα του Χένρικ Ίψεν, του συγγραφέα που άλλαξε με επαναστατικό τρόπο τα δεδομένα στη δραματική γραφή και το θέατρο εν γένει.

«Εξάμβλωμα της φαντασίας, τέρας, παρανοϊκή, ατομίστρια, άτεγκτη, ζηλιάρα, οραματίστρια, φεμινίστρια, ιδεαλίστρια, θύμα των περιστάσεων», είναι μερικοί μόνο από τους χαρακτηρισμούς που έχουν χρησιμοποιήσει οι κριτικοί για να περιγράψουν την ηρωίδα του ΧένρικΊψεν. Από την πρώτη παρουσίασή του το 1891 μέχρι σήμερα, το έργο έχει αποσπάσει τον θαυμασμό και τον αποτροπιασμό, την εκτίμηση και την αποδοκιμασία, χωρίς ποτέ να αφήσει περιθώρια για εύκολες απαντήσεις.

Το έργο θέτει προβληματισμούς σχετικά με το επίπεδο και την ποιότητα των κοινωνικών σχέσεων στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και της τεχνολογικής επανάστασης. Αποτελεί ταυτόχρονα ένα καίριο ψυχογράφημα της γυναικείας φύσης, των ανθρώπινων σχέσεων και των προβλημάτων τους. Οι πολλαπλές ιδιότητες των κοινωνικών σχέσεων και οι ευφάνταστες συνήθειες της καθημερινότητας εξετάζονται στο μικροσκόπιο με έναν άμεσο, ρεαλιστικό και πνευματώδη τρόπο.

Για πρώτη φορά η Έντα Γκάμπλερ γίνεται όπερα ύστερα από πρόσκληση της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ για τη δημιουργία ενός νέου έργου σε συμπαραγωγή με την ομάδα TheMedium Project. Η μουσική της όπερας φέρει την υπογραφή του συνθέτη και πιανίστα Γιώργου Δούση και χαρακτηρίζεται από το προσωπικό του μουσικό ιδίωμα, με την άμεση, λιτή και καθαρή μελωδική του γραφή.

Η μεγαλύτερη πρόκληση για τη συγγραφή του λιμπρέτου της όπερας από την ΈριΚύργια εντοπίζεται στο πώς θα παραμείνει το κείμενο «ιψενικό» και πώς ένα τετράπρακτο δράμα θα μετατραπεί σε ευσύνοπτο λιμπρέτο, χωρίς να χαθεί η ιστορία.

Ο αρχιμουσικός Ανδρέας Τσελίκας έχει την ευθύνη της μουσικής διεύθυνσης ενός επταμελούς μουσικού συνόλου. Η ΡάιαΤσακηρίδη σκηνοθετεί ένα ιδιαίτερο έργο όπου «όλοι οι ήρωες περιστρέφονται γύρω από την Έντα παίζοντας μαζί της ένα ξεχωριστό παιχνίδι». Στην παράσταση, το κοινό θα παρακολουθήσει τη ζωή της ΈνταςΓκάμπλερ μέσα από τα δικά της μάτια.

Ο Παύλος Θανόπουλος υπογράφει τα σκηνικά και κοστούμια, η Μαρίνα Μέργου τη δραματουργία, η Κορίνα Κόκκαλη την κίνηση και ο Χρήστος Τζιόγκας τους φωτισμούς.

Στις παραστάσεις της Έντας Γκάμπλερ το κοινό θα έχει την ευκαιρία να απολαύσει ένα καστ αναγνωρισμένων λυρικών πρωταγωνιστών. Τον απαιτητικό ρόλο του τίτλου ερμηνεύουν η ΓιούλιαΡουτιλιάνο (25, 26, 27/1) με διεθνή απήχηση και εμφανίσεις σε σημαντικά λυρικά θέατρα της Ευρώπης και η Ιρένα Αθανασίου (1, 2, 3/2) που έχει διαγράψει μια αξιόλογη πορεία. Μαζί τους, νεότεροι και καταξιωμένοι μονωδοί, η Τζίνα Φωτεινοπούλου, ο Χάρης Ανδριανός, ο Μιχάλης Ψύρρας και ο Γιώργος Ρούπας.

Η ΈνταΓκάμπλερ αποτελεί την πέμπτη συμπαραγωγή της Εναλλακτικής Σκηνής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, ενισχύοντας την πολύτιμη συνεργασία της με δημιουργικές, δραστήριες και ανήσυχες ομάδες από τον χώρο της όπερας και του μουσικού θεάτρου.

Click to share on Facebook (Opens in new window)Click to share on Twitter (Opens in new window)Click to share on Pinterest (Opens in new window)Click to email this to a friend (Opens in new window)Click to share on Google+ (Opens in new window)

Συντελεστές

Μουσική διεύθυνση: Ανδρέας Τσελίκας

Σκηνοθεσία:

Σκηνικά – Κοστούμια: Παύλος Θανόπουλος

Δραματολογία: Μαρίνα Μέργου

Κίνηση: Κορίνα Κόκκαλη

Φωτισμοί: Χρήστος Τζιόγκας

Έντα Γκάμπλερ: ΓιούλιαΡουτιλιάνο (25, 26, 27/1) / Ιρένα Αθανασίου (1, 2, 3/2)

Τέα: Τζίνα Φωτεινοπούλου

Άιλερτ: Χάρης Ανδριανός

Τέσμαν: Μιχάλης Ψύρρας

Μπρακ: Γιώργος Ρούπας

Μουσικό σύνολο: Μελίνα Μακρή (φλάουτο), Άγγελος Πολίτης (κλαρινέτο), Ανδρέας-Ρολάνδος Θεοδώρου (τρομπόνι), Μάριος Νικολάου (κρουστά), Στέλλα Τσάνη (βιολί), Έλλη Φιλίππου (τσέλο), Θοδωρής Ιωσηφίδης (πιάνο)

Εισιτήρια

Τιμές εισιτηρίων: €15, €20

Φοιτητικό, παιδικό: €10

Προπώληση

Ταμεία Εθνικής Λυρικής Σκηνής / Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος

Καθημερινά 09.00-21.00 / Τηλ.: 213 088 5700, Ομαδικές πωλήσεις: 2130885742

www.nationalopera.gr

Καταστήματα PUBLIC / tickets.public.gr

Εκδοτήρια TicketServices Πανεπιστημίου 39 (εντός Στοάς Πεσμαζόγλου)/ ticketservices.gr

www.elculture.gr

 

«Λογοτεχνικές Αρχειολογίες» στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

«Λογοτεχνικές Αρχειολογίες» στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Έκθεση αρχειακού υλικού από τη φοιτητική ζωή και δράση των σημαντικότερων ελλήνων λογοτεχνών διοργανώνει το Ιστορικό Αρχείο του ΕΚΠΑ.

Με τι βαθμό πήρε το πτυχίο του ο Οδυσσέας Ελύτης; Σε ποια σχολή είχε εγγραφεί ο Γρηγόριος Ξενόπουλος; Ποια σχολή συγκέντρωνε τις προτιμήσεις των ελλήνων λογοτεχνών; Ποιος κορυφαίος έλληνας ποιητής συνέδεσε την επαγγελματική του σταδιοδρομία με το Πανεπιστήμιο Αθηνών; Ποια ήταν η σχολή στην οποία βρέθηκαν, χωρίς όμως να συναντηθούν τότε, ο Κώστας Καρυωτάκης και η Μαρία Πολυδούρη;

Τη φοιτητική ζωή και δράση σπουδαίων ελλήνων λογοτεχνών στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας αναδεικνύει μέσα από πρωτότυπο και σπάνιο αρχειακό υλικό αναδεικνύει η έκθεση τεκμηρίων «Λογοτεχνικές Αρχειολογίες στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, 19ος – 20ος αιώνας», που εγκαινιάζεται την Τρίτη 15 Ιανουαρίου 2019, στις 18.00, στο Ιστορικό Αρχείο του ΕΚΠΑ.

Οι επισκέπτες θα έχουν την ευκαιρία να περιπλανηθούν ανάμεσα σε σπάνια χειρόγραφα, φοιτητικούς φακέλους, φωτογραφικό υλικό κ.λπ., που συνδέεται όχι μόνο με τους φοιτητές και μελλοντικούς λογοτέχνες αλλά και με καθηγητές που συνδέθηκαν με τους λογοτεχνικούς κύκλος της εποχής τους. Επίσης, θα έχουν την ευκαιρία να αναγνώσουν λογοτεχνικά αποσπάσματα που συνδέονται με το Πανεπιστήμιο, αποτυπώνοντας τη ζωή και την εικόνα του τον 19ο και τον 20ο αιώνα.

Την ημέρα των εγκαινίων της έκθεσης, φοιτητές και φοιτήτριες του Πολιτιστικού Ομίλου Φοιτητών Πανεπιστημίου Αθηνών (ΠΟΦΠΑ)  θα απαγγείλουν αποσπάσματα από έργα σημαντικών ελλήνων και ελληνίδων λογοτεχνών, παλιών συμφοιτητών τους στο Πανεπιστήμιο.

Η έκθεση διοργανώνεται από το Ιστορικό Αρχείο  του ΕΚΠΑ, στο πλαίσιο της ενότητας «Ανοιχτές Συλλογές» της διοργάνωσης «Αθήνα 2018 Παγκόσμια Πρωτεύουσα Βιβλίου» του Δήμου Αθηναίων και θα διαρκέσει από τις 15 Ιανουαρίου έως τις 15 Φεβρουαρίου 2019, ενώ θα συνοδεύεται από παράλληλες εκδηλώσεις και σχετικές ομιλίες, οι οποίες θα ανακοινωθούν σύντομα.

Πηγή:  www.monopoli.gr

 

Πωλ Γκωγκέν

Πωλ Γκωγκέν…

 

Ο ιδιοφυής ζωγράφος που χτυπούσε τη γυναίκα του, εξαπατούσε τους φίλους του και παντρεύτηκε ένα 13χρονο κορίτσι. Συγκατοίκησε και συγκρούστηκε με τον Βαν Γκογκ 6.2k SharesShareTweetPinEmail

Ο Γάλλος ζωγράφος Πωλ Γκωγκέν πέθανε σε ηλικία 54 ετών στη Γαλλική Πολυνησία, μόνος και αυτοεξόριστος. Ο μποέμ καλλιτέχνης χτυπούσε τη γυναίκα του, εξαπατούσε τους φίλους του και παντρεύτηκε ένα 13χρονο κορίτσι. Η αξία του έργου του αναγνωρίστηκε μετά τον θάνατό του. Εκπρόσωπος του καλλιτεχνικού ρεύματος του μετα-ιμπρεσιονισμού. Τα έργα του με έντονα χρώματα και δυνατές γραμμές, επηρέασαν τα μετέπειτα ρεύματα της μοντέρνας τέχνης. «Είμαι ξένος εδώ. Είμαι ένας Ινδιάνος σε εξορία».

Το 1891 η καριέρα του Γκωγκέν είχε πάρει την κατιούσα. Οι περισσότεροι έμποροι τέχνης της Βρετάνης είχαν απορρίψει τους πίνακές του και ο Γκωγκέν ζητούσε χρήματα από τους φίλους του για να ζήσει. Στα 42 του αποφάσισε να φύγει από την Ευρώπη και να ταξιδέψει στην Πολυνησία. Ενθουσιασμένος από τον πολιτισμό των ιθαγενών, πίστευε ότι στην Πολυνησία θα έβρισκε αυτό που η Γαλλία δεν μπορούσε να του προσφέρει. Εγκαταστάθηκε αρχικά στην Ταϊτή και έπειτα στις νήσους Μαρκέζας. Αν και η Ταϊτή ήταν περισσότερο σεξουαλικά απελευθερωμένη συγκριτικά με την Γαλλία, ο Γκωγκέν απογοητεύτηκε, καθώς θεώρησε ότι το νησί είχε «δυτικοποιηθεί ανεπανόρθωτα». Παρόλα αυτά, ο Γκωγκέν πέρασε την υπόλοιπη ζωή του στη Γαλλική Πολυνησία, δημιουργώντας πολλούς από τους χαρακτηριστικότερους πίνακές του.

Επηρεασμένος από την αφρικανική τέχνη και την τέχνη της Ασίας, ο Γκωγκέν ζωγράφιζε κυρίως γυμνές νεαρές κοπέλες. Παράλληλα, τα έργα του εξέπεμπαν έναν έντονο μυστικιστικό και θρησκευτικό χαρακτήρα. Με πολλές από τις μούσες του είχε ερωτικές σχέσεις, ενώ παντρεύτηκε μια 13χρονη ιθαγενή. Μια φορά μόνο επέστρεψε προσωρινά στην Γαλλία. Περίμενε πως θα τον υποδεχτούν ως ήρωα, αλλά συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Κανένας πίνακας του δεν πωλήθηκε και έτσι αποφάσισε να γράψει ένα βιβλίο για τη ζωή του στην εξωτική Πολυνησία. Το γαλλικό κοινό δεν ενδιαφέρθηκε κι έτσι ο Γκωγκέν γύρισε στις νήσους Μαρκέζας.

Προσβεβλημένος από σύφιλη, πέθανε μόνος, αποκομμένος στον φανταστικό κόσμο της Ταϊτής που ο ίδιος έπλασε στη φαντασία του. Ένας «πολίτης του κόσμου» Ο Πωλ Γκωγκέν γεννήθηκε στο Παρίσι στις 7 Ιουνίου 1848 και είχε καταγωγή από ισπανούς αποίκους. Όταν ήταν τριών ετών μετακόμισε με την οικογένειά του στη Λίμα του Περού. Στην εφηβεία γύρισε στην Γαλλία και σπούδασε σε πανεπιστήμιο της Ορλεάνης. Κατατάχθηκε στο Γαλλικό Ναυτικό και ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο. Το 1870 εργάστηκε ως βοηθός χρηματιστή. Τρία χρόνια αργότερα παντρεύτηκε τη Δανή Μετ ΣοφίΓκαντ και μετακόμισε στην Κοπεγχάγη. Μαζί απέκτησαν πέντε παιδιά. Γνωστός για τις τάσεις φυγής του, ο ρέμπελος Γκωγκέν παράτησε την οικογένεια του και μετακόμισε στο Παρίσι. Αποφάσισε να ασχοληθεί εξ ολοκλήρου με τη ζωγραφική. Ήρθε σε επαφή με αρκετούς ιμπρεσιονιστές ζωγράφους και σχεδίασε πολλούς πίνακες. Η οικογένεια του τον ακολούθησε στην Γαλλία, καθώς δεν είχε πόρους για να επιβιώσει. Από το 1886 μέχρι το 1891 έζησε στην περιοχή της Βρετάνης, προτού εγκαταλείψει μια και καλή την Γαλλία. Η συγκατοίκησή με τον Βαν Γκονγκ «Οι δύο Ταϊτινές» Στη Βρετάνη ο Πωλ Γκωγκέν γνώρισε πολλούς ζωγράφους της λεγόμενης «Σχολής της Pont-Aven» και επηρεάστηκε από το έργο του Εμίλ Μπερνάρ. Πλέον, οι πίνακες του Γκωγκέν ήταν μεγάλοι σε επιφάνεια, χρησιμοποιούσε ζωηρά χρώματα και στιβαρές γραμμές. Σε αντίθεση με τον ιμπρεσιονισμό, σχεδίαζε περισσότερο εξεζητημένες μορφές και τα έργα του μετέδιδαν έναν μεγαλύτερο συναισθηματισμό. Κομβική ήταν και η συνάντηση του με τον μεγάλο Ολλανδό ζωγράφο Βίνσεντ βαν Γκονγκ. Οι δυο τους γνωρίστηκαν το 1888 και για δύο μήνες έμειναν στο ίδιο διαμέρισμα. Η γνωριμία τους όμως έλειψε άδοξα. Καθώς και οι δύο έπασχαν από κατάθλιψη, ο Βαν Γκονγκ σε μια στιγμή έκρηξης απείλησε ότι θα σκοτώσει τον Γκωγκέν. Οι δύο ζωγράφοι διαπληκτίστηκαν έντονα, ο Ολλανδός ύστερα από το περιστατικό έκοψε το αριστερό του αφτί και ο Γάλλος έφυγε για την Ταϊτή.

«Αυτοπροσωπογραφία» Πρωτοπόρος καλλιτέχνης Ο Πωλ Γκωγκέν υπήρξε ιδιαίτερη προσωπικότητα. Αναμφίβολα ήταν ένας εξαιρετικός καλλιτέχνης με έναν πολύ ιδιόρρυθμο και αρνητικό χαρακτήρα. Η συγγραφέας του βιβλίου «PaulGauguin, AnEroticLife», NancyMowllMathews , ανέφερε ότι ο Γκωγκέν είχε ευέξαπτο και άσχημο χαρακτήρα. Ένα αδημοσίευτο γράμμα του γιου του Γκωγκέν, Εμίλ, αποδείκνυε ότι ο ζωγράφος κακοποιούσε σωματικά, λεκτικά και ψυχολογικά την πρώτη του γυναίκα. Ειδικότερα, ο Εμίλ έγραφε: «Όταν ήμουν 10 χρονών, είδα τον πατέρα μου να ματώνει το πρόσωπο της μητέρας μου με τις γροθιές του». Ο Πωλ Γκωγκέν ασχολήθηκε επίσης με τη γλυπτική και την κεραμική. Το ζωγραφικό του έργο εκτιμήθηκε πολύ καιρό μετά τον θάνατό του. Ο μεγάλος Πάμπλο Πικάσο επηρεάστηκε από το έργο του Γκωγκέν, καθώς επίσης και πολλά καλλιτεχνικά ρεύματα του 20ου αιώνα και ιδιαίτερα το ρεύμα του φοβισμού. …

 

Πηγή: www.mixanitouxronou.gr

 

Αρχαία ελληνική μυθολογία: η μεγάλη των μύθων σχολή

Αρχαία ελληνική μυθολογία: η μεγάλη των μύθων σχολή

Της Μένης Πουρνή

 

Ερευνώντας τον τελευταίο καιρό το ελληνικό και ευρωπαϊκό παραμύθι τα βήματά μας μας οδηγούν αναπόφευκτα στις πανάρχαιες εκείνες ιστορίες που έγιναν αρχή για την λογοτεχνία ολόκληρης της Ευρώπης, του δυτικού κόσμου και όχι μόνο.  Ιστορίες πλασμένες για να εξηγήσουν τη δημιουργία του κόσμου, τις ανεξήγητες δυνάμεις της φύσης και τα μεγάλα μυστήρια της ανθρώπινης ζωής, πρωταγωνιστούν θεοί, ημίθεοι, ήρωες, κατώτερες θεότητες και φυσικά, οι δημιουργοί του φανταστικού αυτού σύμπαντος, κοινοί θνητοί άνθρωποι που οι δρόμοι τους συναντιούνται με ήρωες και θεούς.

Εκκινώντας από τα ομηρικά έπη και τον Ησίοδο, οι αρχαίοι μύθοι αφηγούνται την πορεία του αρχαίου ελληνικού κόσμου και των ανθρώπων του, επιχειρώντας να εξηγήσουν με παραμυθητικά μέσα τη δημιουργία του κόσμου, το διαμοίρασμα των εξουσιών ανάμεσα στο δωδεκάθεο, τις απαρχές του ανθρώπινου πολιτισμού, την εμφάνιση των πρώτων πολιτιστικών κατακτήσεων των ανθρώπων μαζί με τους πρώτους ήρωες-ηγέτες ως την μυθοποίηση υπαρκτών προσώπων που έζησαν μία αξιοθαύμαστη ζωή, όπως  ο Μέγας Αλέξανδρος και ο Λεωνίδας, ο Περικλής και ο Πλάτωνας.

Βασικές μας πηγές για τους αρχαίους μύθους είναι ελάχιστα έργα με άμεσες αναφορές που σώθηκαν ως σήμερα (ομηρικά έπη, Ομηρικοί Ύμνοι, Θεογονία Ησιόδου). Εξίσου πολύτιμη πηγή αποτελούν έργα ποιητών και συγγραφέων που έχουν εμπνευστεί από μύθους ή τους έχουν καταγράψει, όπως οι λυρικοί ποιητές (Σιμωνίδης, Βακχυλίδης, Πίνδαρος κ. ά.), οι βουκολικοί ποιητές (Θεόκριτος, Βίων κλ) και οι μεγάλοι τραγικοί ποιητές Αισχύλος, Σοφοκλής, Ευριπίδης καθώς και ο Αριστοφάνης. Τη δική τους συμβολή στη διάσωση της αρχαίας μυθολογίας πρόσφεραν και οι ιστορικοί Ηρόδοτος και Διόδωρος Σικελιώτης και οι γεωγράφοι Παυσανίας και Στράβων. Πολλούς μύθους διέσωσαν ή χρησιμοποίησαν ως βάση στα έργα τους και συγγραφείς και ποιητές της ελληνιστικής εποχής καθώς και πολλοί Ρωμαίοι  (Απολλώνιος ο Ρόδιος, Καλλίμαχος, Ερατοσθένης, Παρθένιος, Οβίδιος, Στάτιος, Σενέκας, Βαλέριος Φλάκκος, Νόννος ο Πανοπολίτης, Κόιντος Σμυρναίος, Απουλήιος, Ηλιόδωρος, Πετρώνιος, Αχιλλέας Τάτιος).

Πολλοί μύθοι επιβεβαιώθηκαν με τις ανασκαφές του Ερρίκου Σλήμαν και του Άρθουρ Έβανς σε Τροία, Μυκήνες και Κρήτη.

Θα παραθέσουμε τρεις μύθους με θέματα από τη θεογονία, το  δωδεκάθεο και τους ήρωες:

Η ΠΡΩΤΗ ΓΕΝΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΓΟΝΙΑΣ

Ο Ησίοδος αφού ευχαριστεί τις Μούσες για την έμπνευση που του έδωσαν, εξηγεί ότι αυθόρμητα εμφανίστηκε το Χάος που γέννησε την πρώτη θεϊκή Τριάδα, την Γη, ως έννοια της ύλης, τον Τάρταρο ως έννοια του χρόνου και του θανάτου και τον Έρωτα, ως έννοια της δημιουργίας.

Στη συνέχεια, από το Χάος ξεπήδησε το Έρεβος και η Νύχτα. Από την ένωση της Νύχτας με το Έρεβος γεννήθηκαν ο Αιθέρας και η Ημέρα. Η Γη, με παρθενογένεση, γέννησε τον Ουρανό, τα Oὔρεα (Όρη) και τον Πόντο.

Ο Ουρανός ζευγάρωσε με τη Γαία και γεννήθηκαν 12 Τιτάνες: ο Ωκεανός, ο Κόιος, ο Κρείος, ο Υπερίων, ο Ιαπετός, η Θεία, η Ρέα, η Θέμις, η Μνημοσύνη, η Φοίβη, η Τηθύς και ο Κρόνος, 3 Κύκλωπες: ο Βρόντης, ο Στερόπης και ο Άργης και τέλος 3 Εκατόγχειρες: ο Βριαρέας, ο Κόττος και ο Γύγης.

 

Η ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑ

Ο Κρόνος απέκτησε πολλά παιδιά από τη Ρέα: την Εστία, την Δήμητρα, την Ήρα, τον Άδη και τον Ποσειδώνα, αλλά τα κατάπιε όλα τη στιγμή που γεννήθηκαν, αφού είχε μάθει από τη Γαία και τον Ουρανό ότι ο γιος του θα τον ανατρέψει, όπως ο ίδιος είχε ανατρέψει τον δικό του πατέρα του. Όταν ο Δίας ήταν έτοιμος να γεννηθεί, η Ρέα ζήτησε από τη Γαία να επινοήσει ένα σχέδιο για να τον σώσει, έτσι ώστε ο Κρόνος να τιμωρηθεί για τις πράξεις του ενάντια στον πατέρα του Ουρανό και τα παιδιά του. Η Ρέα γέννησε το Δία στο Δικταίο Άντρο της Κρήτης, παραδίδοντας στον Κρόνο μια πέτρα τυλιγμένη στα σπάργανα, την οποία κατάπιε.

ΤΟ ΛΙΟΝΤΑΡΙ ΤΗΣ ΝΕΜΕΑΣ

Στην ελληνική μυθολογία, ο λέων της Νεμέας ήταν ένα λιοντάρι που ζούσε στην περιοχή της Νεμέας και σκόρπιζε το φόβο. Ήταν απόγονος του Τυφώνος και της Έχιδνας ή του Όρθρου και της Χίμαιρας. Υπάρχει ακόμα η άποψη ότι έπεσε από τη Σελήνη και ήταν απόγονος του Δία και της Σελήνης. Το θηρίο αυτό σκοτώθηκε τελικά από τον Ηρακλή.

Η θανάτωση του Λέοντος και η εκδορά του ήταν ο πρώτος άθλος που ανατέθηκε στον Ηρακλή από τον Ευρυσθέα.

Ο Λέων είχε πολύ σκληρό δέρμα, το οποίο δεν μπορούσε να τρυπηθεί από όπλο. O Ηρακλής χρησιμοποίησε στην αρχή το τόξο και το σπαθί του, χωρίς αποτέλεσμα. Τελικά πάλεψε ο ίδιος με γυμνά χέρια με το θηρίο και το έπνιξε. Στη συνέχεια προσπάθησε να το γδάρει, αλλά και αυτό στάθηκε αδύνατο. Η Θεά Αθηνά του συνέστησε να χρησιμοποιήσει τα δόντια του ίδιου του ζώου, όπως και έκανε ο Ηρακλής, καταφέρνοντας τελικά να του πάρει το δέρμα.

 

 

Ο ήρωας φόρεσε την «λεοντή» (δέρμα, τομάρι λέοντος) και πήγε στον Ευρυσθέα να του πει ότι εκτέλεσε την πρώτη αποστολή του. Μόλις τον είδε να μπαίνει ο Ευρυσθέας τρομοκρατήθηκε, νομίζοντας ότι επρόκειτο για το ίδιο το Λιοντάρι, και κρύφτηκε σε ένα πιθάρι. Ο Ηρακλής κράτησε την λεοντή και τη φορούσε πάντα στο εξής σαν πανοπλία.

Όταν ο ήρωας έφτασε στη Νεμέα για να σκοτώσει το λιοντάρι τον φιλοξένησε ο Μόλορχος, ένας ντόπιος βοσκός. Ο Μόλορχος, σύμφωνα με την παράδοση, ήταν ο πρώτος άνθρωπος που απέδωσε στον Ηρακλή θεϊκές τιμές.

Το νεκρό σώμα του Λέοντος μεταφέρθηκε από τους Θεούς στον ουρανό και σχημάτισε τον Αστερισμό του Λέοντα.

 

Οι αρχαίοι Έλληνες εξηγούν με πολύ ορθολογικό και όμοιο, με τις σημερινές επιστημονικές εξηγήσεις, τρόπο την δημιουργία του κόσμου. Ο Ησίοδος λέει πως αρχικά υπήρχε χάος και σιγά-σιγά μέσα από περίπλοκες διαδικασίες που περιλαμβάνουν ζευγάρωμα των αρχικών στοιχείων του σύμπαντος ο κόσμος στην οικεία και γνώριμη μορφή του. Επειδή κάθε κόσμος χρειάζεται την θεϊκή του αναφορά μαθαίνουμε πως μέσα από μία σειρά περιπετειών ο Δίας κατόρθωσε να επιβιώσει μετά την προφητεία που πήρε ο πατέρας του, Κρόνος , ώστε να γίνει ο μελλοντικός κύριος θεών και ανθρώπων. Στο μύθο του λιονταριού της Νεμέας το θεϊκό στοιχείο κατεβαίνει από τα ουράνια στρώματα και βρίσκει άξιο εκπρόσωπο στο πρόσωπο του Ηρακλή, οποίος με την υπεράνθρωπη δύναμή του γίνεται γέφυρα μεταξύ θεών και ανθρώπων. Οι αρχαίοι ελληνικοί μύθοι φανερώνουν τις σχέσεις συνάφειας μεταξύ θεϊκού και ανθρώπινου στοιχείου. Σέβονται τις βουλές των θεών αλλά χωρίς και τα πάθη των ανθρώπων ο κόσμος δεν θα είχε την ίδια ποικιλομορφία και ενδιαφέρον.

 

Πηγές:

Λήμματα Βικιπαίδεια

Ελληνική μυθολογία

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE_%CE%BC%CF%85%CE%B8%CE%BF%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AF%CE%B1

Θεογονία Ησιόδου

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%98%CE%B5%CE%BF%CE%B3%CE%BF%CE%BD%CE%AF%CE%B1

Λέων της Νεμέας

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9B%CE%AD%CF%89%CE%BD_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CE%9D%CE%B5%CE%BC%CE%AD%CE%B1%CF%82

Η εικόνα του Άη-Βασίλη σε Ανατολή και Δύση! Της Μένης Πουρνή

Οι γιορτές των Χριστουγέννων και ειδικότερα της Πρωτοχρονιάς είναι συνδεδεμένες σε Ανατολή και Δύση με την μορφή του Άη-Βασίλη. Ο αγαπημένος άγιος των παιδιών κυριαρχεί στη σκέψη τους για τα δώρα που θα τους φέρει και το ταξίδι με το ιπτάμενό του έλκηθρο ανά τον κόσμο. Μεγάλη εκμετάλλευση υπάρχει όμως και από τον εμπορικό και επιχειρηματικό κόσμο στην ιστορία και την εικόνα του Άη-Βασίλη για τους δικούς τους σκοπούς.

Ας πάρουμε, ωστόσο, τα πράγματα από την αρχή.
Στην ορθόδοξη Ανατολή, όπου περιλαμβάνεται και η Ελλάδα, η εικόνα του Αγίου Βασιλείου είναι τελείως διαφορετική από εκείνη της Ευρώπης και της Αμερικής. Ο Άγιος Βασίλειος είναι ένας από τους σημαντικότερους αγίους της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας που έζησε και έδρασε τους πρώτους αιώνες που ο χριστιανισμός αναγνωρίστηκε ως επίσημη θρησκεία της ΡωμαικήςΑυτοκρτορίας και μετέπειτα του Βυζαντίου. Γεννήθηκε στη Νεοκαισάρεια του Πόντου το 330 μ. Χ. . Οι γονείς του είναι επίσης Άγιοι της ορθόδοξης Εκκλησίας. Ο πατέρας του, Βασίλειος, ήταν δάσκαλος ρητορικής στην Καισάρεια. Η μητέρα του, Εμμέλεια, ήταν απόγονος οικογένειας Ρωμαίων αξιωματούχων και ο πατέρας της είχε μαρτυρήσει για την πίστη του. Είχε άλλα οχτώ ή εννέα αδέλφια κάποια από τα οποία αγίασαν όπως ο Γρηγόριος Νύσσης, ο Ναυκράτιος, η Μακρίνα, ο Πέτρος, επίσκοπος Σεβαστείας.

Ανατράφηκε από την γιαγιά του, Μακρίνα, και μετά το θάνατό της από την αδελφή του που ονομαζόταν επίσης Μακρίνα. Αυτή ήταν που τον επηρέασε αποφαιστικά ώστε αργότερα να στραφεί στο χριστιανισμό.  Έλαβε τη βασική μόρφωση από τον πατέρα του και όταν πέθανε, το 345, πήγε για σπουδές στην Κωνσταντινούπολη κόντα στο φημισμένο δάσκαλο Λιβάνιο. Συνέχισε τις σπουδές του στην Αθήνα όπου γνωρίζει τον αδελφικό του φίλο και μετέπειτα άγιο, Γρηγόριο Ναζιανζηνό. Το 356 επιστρέφει στην Καισάρεια όπου εργάζεται ως δάσκαλος ρητορικής. Το 358, επηρεασμένος ίσως, από το θάνατο του μοναχού αδελφού του Ναυκράτιου βαπτίζεται χριστιανός. Το 360 απογοητευμένος από την αντιμετώπιση της αίρεσης του Άρειου αποσύρεται στη μονή της αδελφής του και ξεκινά την περίφημη αλληλογραφία του με τον Γρηγόριο.
Το 364 μ. Χ. ο επίσκοπος Καισάρειας Ευσέβιος τον χειροτονεί πρεσβύτερο. Ωστόσο η μεγάλη του δραστηριότητα και το μεγάλο του προσωπικό κύρος προκαλούν το φθόνο του Ευσέβιου και ο Γρηγόριος μεσολαβεί για να συμφιλιωθούν. Μετά το θάνατο του Ευσέβιου γίνεται επίσκοπος Καισάρειας και με την πάροδο του χρόνου ολόκληρου του Πόντου. Πρωτοστατεί στην αντιμετώπιση της αίρεσης του αρειανισμού και με την απόσυρση του αγίου Αθανασίου γίνεται ο σημαντικότερος εκπρόσωπος του χριστιανισμού.

 

Προσωπικό έργο ζωής αποτελεί η Βασιλειάδα., ένα πρότυπο φιλανθρωπικό και κοινωνικό σύστημα. . Εκεί διοχετεύει όλη την ποιμαντική του ευαισθησία, καθιστώντας την πρότυπο κέντρου περίθαλψης και φροντίδας των ασθενέστερων κοινωνικά ατόμων. Ουσιαστικά η Βασιλειάδα υπήρξε ένας πρότυπος οίκος για τη φροντίδα των ξένων, την ιατρική περίθαλψη των φτωχών άρρωστων και την επαγγελματική κατάρτιση των ανειδίκευτων. Καθίσταται η μήτρα ομοειδών οργανισμών που δημιουργήθηκαν σε άλλες επισκοπές και στάθηκε η σταθερή υπενθύμιση στους πλουσίους του προνομίου τους να διαθέτουν τον πλούτο τους με έναν αληθινά χριστιανικό τρόπο.
Πεθαίνει την 1η Ιανουαρίου 379 μ. Χ. σε ηλικία μόλις 50 ετών και ο θάνατός του αποτελεί μεγάλη απώλεια για όλο τον κόσμο της Ανατολής. Την ημέρα αυτή τιμά την μνήμη του και η Ορθόδοξη Εκκλησία και μαζί με τον Γρηγόριο Ναζιανζηνό και Ιωάννη Χρυσόστομο ως Τρεις Ιεράρχες και προστάτες της Παιδείας στις 30 Ιανουαρίου.
Στη Δύση τα πράγματα έχουν διαφορετικά.
Αυτός ο συμπαθητικός παχουλός ηλικιωμένος κύριος με την κόκκινη στολή και την γενειάδα που εμείς αποκαλούμε λόγω των συγκυριών Άη-Βασίλη σχετίζεται περισσότερο με τον Άγιο Νικόλαο!  Αυτός είναι ο Σάντα Κλάους των Άγγλων και των Αμερικανών, ο ΠερΝοέλ των Γάλλων, ο Βάιναχτσμαν των Γερμανών και πάει λέγοντας. Ο Άγιος Νικόλαος γεννήθηκε και έζησε τον 4ο αιώνα μ. Χ. στα Μύρα της Λυκίας στη μικρά Ασία. Το 1087 τα οστά του εκλάπησαν και μεταφέρθηκαν στην Ιταλία. Από εκεί η ιστορία του διαδόθηκε σε όλη την Ευρώπη.

Έγινε ο  έγινε προστάτης της Μόσχας και της γεωργίας στη Ρωσία και του Ναυτικού στο Άμστερνταμ της Ολλανδίας, όπου, παρά την απαγόρευση αναγνώρισης αγίων που επέβαλλε ο προτεσταντισμός, επέζησε με το όνομα ΣίντερΚλάας, ο οποίος την ημέρα της εορτής του, στις 6 Δεκεμβρίου, παριστάνεται με ιερατική στολή και επισκοπική ράβδο να μοιράζει δώρα στα παιδιά.
Αυτή είναι μάλλον η πιο καθαρή μορφή του Αγίου Νικολάου που απέμεινε σήμερα, αν και στην Ολλανδία παρουσιάζεται να έχει ως βοηθό του και ένα αγόρι από την Αιθιοπία, τον Μαύρο Πιτ, που η παράδοση θέλει να τον είχε απελευθερώσει ο ΣίντερΚλάας στα Μύρα και ο οποίος από ευγνωμοσύνη έμεινε για πάντα μαζί του ως βοηθός.
Ευρωπαίοι άποικοι, κυρίως Ολλανδοί, μετέφεραν μαζί τους τον μύθο στον Νέο Κόσμο. Μάλιστα στις αρχές του 19ου αιώνα στη Νέα Υόρκη οι Αμερικανοί προσπαθώντας να δημιουργήσουν δικές τους παραδόσεις για τα Χριστούγεννα στρέφονται στον Άγιο Νικόλαο που γιορτάζει λίγο πριν. Το 1810, τη βραδιά της γιορτής του Αγίου Νικολάου στις 6 Δεκεμβρίου, παρουσιάστηκε από τον Ιστορικό Σύλλογο της Νέας Υόρκης η πρώτη αμερικανική εικόνα του Αγίου Νικολάου με έντονες τις αρχικές ορθόδοξες ρίζες της αλλά και με ένα τζάκι πλάι του με δώρα που υπονοεί την επίσκεψή του στα σπίτια. Αναγράφεται ρητά η εορτή του στις 6 Δεκεμβρίου και το πραγματικό ελληνικό όνομα του Αγίου Νικολάου.

 

Μερικά από τα πιο γνωστά δυτικά έθιμα των Χριστουγέννων, το έλατο και οι κάλτσες που κρεμιούνται στο τζάκι για να τις γεμίσει με δώρα ο Αϊ-Βασίλης, μεταφέρθηκαν από Γερμανούς στις ΗΠΑ, όπου εδραιώθηκαν σε συνδυασμό με τον Ολλανδό Sint-Nicolaas ή SinterKlaas από όπου προέκυψε το Claus (Klaas και Claus από το Nicholas ή Nicholaus).
Η Coca-Cola άρχισε να χρησιμοποιεί την εικόνα του πρόσχαρου Σάντα Κλάους στις διαφημίσεις της από τη δεκαετία του 1930 εδραιώνοντας την εμφάνισή του στη λαϊκή κουλτούρα.
Από τότε η εικόνα αυτή του Άη-Βασίλη\Άη-Νικόλα έχει εδραιωθεί για τα καλά στη συνείδηση όλων μας. Ειδικότερα όσον αφορά τα παιδιά έχει δημιουργηθεί ένας ολόκληρος μύθος γύρω από τον άγιο των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Τα παιδιά πρέπει όλο το χρόνο να είναι φρόνιμα όλο το χρόνο για να του φέρει δώρο ο άγιος. Την παραμονή των Χριστουγέννων ή της Πρωτοχρονιάς και αφού έχει λάβει το γράμμα τους όπου του ζητούν το δώρο της αρεσκείας τους, μπαίνει από την καπνοδόχο και αφού πιει γάλα κι φάει τα μπισκότα που του έχουν αφήσει, αφήνει το δώρο τους και συνεχίζει το ταξίδι ανά την υφήλιο. Κατοικεί στο Βόρειο Πόλο, μάλλον στο χωριό Ροβανιέμι της Φινλανδίας. Κάποιες φορές παρουσιάζεται με σύζυγο, την κ. Άη-Βασίλη.

 

Εκεί με τους βοηθούς του, τα ξωτικά ετοιμάζει όλο το χρόνο τα δώρα που θα μοιράσει στα παιδιά τις γιορτές. Διαβάζει τα γράμματα των παιδιών και ελέγχει το κατάλογο του για να δει αν πράγματι ήταν φρόνιμα και σωστά. Το έλκηθρό του το σέρνουν οι αγαπημένοι του τάρανδοι. Ο αρχηγός τους είναι ο Ρούντολφ με την κόκκινη μύτη που λαμπυρίζει στο σκοτάδι και στην αρχή οι άλλοι τάρανδοι τον κορόιδευαν.
Η εικόνα αυτή του Άη-Βασίλη έχει διαποτίσει βαθιά την παιδική λογοτεχνία, την μουσική και τις ταινίες για παιδιά και κάθε χρόνο στις γιορτές στήνεται μία ολόκληρη βιομηχανία γύρω από αυτό. Ο εμπορικός κόσμος δε, την χρησιμοποιεί κατά κόρον. Στην Ελλάδα τα παιδιά έχουν συνηθίσει να στέκονται κάπου ανάμεσα στις δύο αυτές εικόνες.

Όπως συμπεραίνει κανείς, οι διαφορές ανάμεσα στην εικόνα του Άη-Βασίλη σε Ανατολή και Δύση είναι μεγάλες και θεμελιώδεις. Η Ανατολή επικεντρώνεται στην πνευματική του πλευρά ενώ η Δύση περισσότερο στην ανθρώπινη. Στη Δύση ο μύθος του Άη -Βασίλη είναι ένα πάτσγουορκ από συνονθύλευμα παραδόσεων και στοιχείων ενώ στην Ανατολή στεκόμαστε στην πρωτότυπη ιστορία, όπως έφτασε σε μας. Παρόλ’ αυτά δεν έπαψε ποτέ να εκφράζει την ιδιοσυγκρασία και το χαρακτήρα κάθε λαού με τον δικό του ξεχωριστό τρόπο.

Χρόνια πολλά σε όλους!